Inventarisatie en vergelijking van richtlijnen voor antibioticagebruik in Nederlandse ziekenhuizen

– In 1976 the Dutch Health Council advised hospitals to formulate guidelines for use of antibiotics. These guidelines and their use should improve the quality of care in terms of medical effectiveness and cost-effectiveness. In 1988 the Peer Review Council held a survey among all (140) Dutch hospitals to collect data about these guidelines. Thirty-seven sets of guidelines used in 71 hospitals were obtained. We analysed these sets of guidelines as to the following general aspects: the status of the guidelines in the hospitals, the problem-oriented approach, the topics dealt with in the guidelines and the authors of the guidelines. Four specific aspects related to rational use of antibiotics were analysed as well: the use of cephalosporin, the use of different antibiotics for prophylaxis and therapy and the cost-effectiveness of antibiotic treatment in relation to urosepsis. Results of these analyses show that guidelines are too often formulated in a noncommittal way and that there is a need for a more functional registration system to link information about the clinical working diagnoses, the bacteria isolated and the sensitivity to the antibiotics used. These linkages are essential for feedback to clinicians, microbiologists and pharmacists and a prerequisite for management of the quality of care with respect to use of antibiotics.

Samenvatting

In 1976 adviseerde de Gezondheidsraad de ziekenhuizen zelf richtlijnen op te stellen voor het gebruik van antibiotica, waardoor een rationeel beleid zou kunnen worden gevoerd. Door het Centraal Begeleidingsorgaan voor de Intercollegiale Toetsing werd in 1988 nagegaan in hoeverre dit advies in de praktijk was opgevolgd. De 31 verschillende antibioticaklappers, afkomstig van 71 ziekenhuizen, werden geanalyseerd op hun status, bruikbaarheid en opzet. Ook werd gekeken wie de opstellers waren. Bovendien werden vier aspecten van het antibioticabeleid nader getoetst, nl. het cefalosporinegebruik, het gebruik van verschillende middelen voor profylaxe en therapie, en de kosten-effectiviteit bij urosepsis. De resultaten van dit onderzoek wijzen erop dat de adviezen van de Gezondheidsraad gaandeweg ingang hebben gevonden, zij het dat de adviezen in de antibioticaklappers over het algemeen nog een vrijblijvend karakter hebben. Voor een optimale therapie per ziekenhuis is een functionele registratie noodzakelijk, waardoor terugkoppeling tussen clinicus en microbioloog mogelijk is.