Integraal

Recent deed ik dienst, niet op de gebruikelijke huisartsenspoedpost, maar in het Zorg Coördinatie Centrum (ZCC). Op zaterdag werken huisartsen, medewerkers van de psychiatrische crisisdienst, de meldkamer voor ambulancevervoer en de verpleeghuiszorg voor crisisbedden integraal samen. Het ZCC zit nog in haar proefperiode, we doen ons best.

De eerste patiënt van die dag wordt overgedragen door een huisarts van de huisartsenpost; of wij een opname kunnen regelen voor deze patiënt met fors rectaal bloedverlies. Daarna lucht een bekende patiënt met een drankprobleem haar hart. Ik kan haar gelukkig zonder de druk van een volle spreekkamer te woord staan. Even later meldt zich een man met suïcidaal gedrag. We nemen gezamenlijk een beslissing over de behandeling. Al deze tijdrovende patiënten verdwijnen uit de agenda van de huisartsenpost.

'Zorgcoördinatie moet bij uitstek integraal bekeken worden'

Opvallend is dat bij ongeveer de helft van de telefoontjes naar de meldkamer geen directe noodzaak is voor spoedeisende hulp. Mensen bellen omdat ze bijvoorbeeld te lang moeten wachten bij de huisartsenpost of in paniek alleen nog maar het spoednummer weten. De vele onterechte telefoontjes zijn daarmee niet het probleem van de ambulancediensten: ze zijn het probleem van ons allemaal, inclusief de burgers die met hun vragen ergens heen moeten. Het is als ‘de kanarie in de kolenmijn’. Iemand merkt het op, het probleem is er voor iedereen…

De spoedzorg vraagt om een oprechte integrale blik. Het IZA doet wel een poging, maar er zal meer gevraagd worden dan een handtekening onder een akkoord. Het blijkt dat pakweg 75% van de spoedvragen vanuit de eigen spreekkamer gedaan kan worden, met vertrouwen op de gebruikelijke – vaak wat ingesleten – patronen. Het gaat om het organiseren van die overige 25%. Als die opstoppingen van de werkvloer verdwijnen, kunnen ze daar verder. Wanneer het ZCC de opname voor die patiënt met het bloedverlies regelt, blijft een dokter voor zeker een uur beschikbaar op de huisartsenpost, omdat de visite niet gereden hoeft te worden.

Zorgcoördinatie moet dus bij uitstek integraal bekeken worden; laat het niet in z’n eentje door een hoepel van doelmatigheid springen. Onze pilot laat zien dat het ZCC juist effectief is door de samenhang. Het zorgt voor verlichting op bijvoorbeeld de huisartsenpost. Organiseer het niet kapot en geef het vertrouwen.