Immuunfenotypering van hematologische maligniteiten

- Over the last 10 years, immunophenotyping of haematologic malignancies has become an indispensable diagnostic supplement to the classical morphological approach.

- Immunophenotyping of haematopoietic cells is performed with the use of a number of monoclonal antibodies (MOABs), which are directed specifically against structures of blood cells that become expressed at the different stages of differentiation and maturation.

- Cells to which the fluorescently labelled MOABs are directed can be recognised and measured using fluorescence microscopy or fluorescence flow cytometry.

- Many MOABs, fluorochromes and user-friendly flow cytometers have become available in the last 15 years, as a result of which immunophenotyping is now routinely applied in clinical practice.

- Immunophenotyping has the potential to classify leukaemias and other malignant lymphomas according to cell type and stage of maturation. This information is important for the establishment of the right diagnosis and prognosis, and for the optimal treatment choice. In a number of cases immunophenotyping provides information which cannot be obtained by simple morphological investigation.

- The immunophenotyping of blood and bone-marrow cells is also a sensitive method for detecting minimal residual disease after an apparent complete remission has been achieved.

Samenvatting

- Immuunfenotypering van hematologische maligniteiten heeft zich de laatste 10 jaar ontwikkeld als een onmisbare diagnostische aanvulling van het klassieke morfologisch onderzoek.

- Immuunfenotypering van hematopoëtische cellen wordt uitgevoerd met gebruik van een aantal monoklonale antilichamen (MOAB's), die specifiek gericht zijn tegen celstructuren, die tijdens de verschillende differentiatie- en rijpingsstadia van de cellen tot expressie komen.

- De gebruikte MOAB's zijn aan fluorescerende stoffen gekoppeld, waardoor ze onder een fluorescentiemicroscoop of in een fluorescentie-flowcytometer herkenbaar zijn en kunnen worden gemeten.

- Door het ter beschikking komen van vele MOAB's, van fluorochromen en van gebruikersvriendelijke flowcytometers is de toepassing van immuunfenotypering de laatste 15 jaar sterk toegenomen en is deze techniek ook toegankelijk geworden voor laboratoria die minder expertise bezitten.

- Met immuunfenotypering kan men leukemieën en andere lymfoproliferatieve aandoeningen classificeren naar rijpingsgraad en celsamenstelling. Deze informatie is van belang bij het stellen van de diagnose, de prognose en het maken van de juiste therapiekeuze. Daardoor is immunofenotypering thans een onmisbare aanvulling van het klassieke morfologisch onderzoek; in een aantal gevallen kan het diagnostische informatie verschaffen die morfologisch onderzoek niet kan bieden.

- Immuunfenotypering van bloed en beenmerg is daarnaast een gevoelige methode voor het vaststellen van resterende ziekte (‘minimal residual disease’), na het bereiken van een schijnbaar complete remissie.