Is idiopathische trombocytopenische purpura een voorbode van lupus erythematosus disseminatus?

Lupus erythematosus disseminatus (SLE) wordt vastgesteld aan de hand van een symptomencomplex. Het is onbekend hoe vaak een enkel symptoom zoals idiopathische trombocytopenische purpura (ITP) of een combinatie van symptomen zoals ITP en aanwezigheid van antinucleaire antistoffen een voorbode van het symptomencomplex SLE is. Khalifa et al. volgden in de periode 1975-1992 350 kinderen met ITP.1 Van hen kregen er 80 een chronische ITP van wie uiteindelijk 4 SLE kregen. Hoewel de patiëntengroep groot is, is de methodologische onderbouwing van dit artikel niet optimaal. Zo wordt niet vermeld wat de gemiddelde follow-up-duur bij deze 350 kinderen was.

Kurata et al. volgden in een prospectief onderzoek 66 patiënten, gemiddeld 48 jaar oud (uitersten: 21-73), met chronische ITP gedurende 7,8 (SD: 3,6) jaar.2 Bij 29 van hen ontstonden antinucleaire antistoffen. Van deze 29 patiënten hadden er 7 tevens antistoffen tegen het SSARo-antigeen en 3 tegen ribonucleoproteïne-antigenen. Geen van hen kreeg SLE. Hoewel bij dit onderzoek wel chronische ITP-patiënten betrokken werden maar geen patiënten met een reeds aanwezige SLE die een ITP als vroeg symptoom hadden, blijkt dat ook ITP-patiënten met andere auto-antistoffen gedurende een follow-up van ongeveer 8 jaar geen SLE kregen.

De uitkomsten van deze epidemiologische onderzoekingen suggereren dat auto-antistofvorming tegen trombocyten (het pathogenetisch mechanisme bij ITP) en kernantigenen onvoldoende is om SLE te krijgen.