Hij zal bellen

Innovatie in Nederland… dat betekent dat de minister van Economische zaken op 20 juli in een kamerdebat opmerkt dat onze minister-president niet in het vliegtuig stapt om in de VS te praten over een innovatief bedrijf, maar wel een telefoontje zal plegen. Een vliegticket op kosten van de belastingbetaler kon er volgens Maria van der Hoeven niet af.

 Duizend bommen en granaten... Hoe kleingeestig en krenterig kan de bestuurstop zijn?

De teloorgang van Organon is illustratief voor het gebrek aan wetenschappelijke en innovatieambities van onze overheid. Eerst verpatst Hans Wijers, huidige CEO van AKZO en voormalig minister van Economische zaken van de partij die zo voor de kenniseconomie is, in 2007 Organon aan de hoogst biedende farmaceut, want ‘blikken verf en de anticonceptiepil hadden geen toekomst samen’ zoals hij in retrospectie ook nog volhoudt. En hup, 3 jaar later verdwijnt niet alleen de productie maar ook het onderzoek, terwijl de overheid lijdzaam toekijkt. Het lijkt me niet vanzelfsprekend dat aandeelhouders en bestuurders elders in de wereld ooit gehoord hebben van onze vrome wens een kenniseconomie te worden. Hun kun je de beslissing tot opheffen nauwelijks verwijten.

Hoewel de oorsprong van Organon in 1923 misschien niet zo heel innovatief was, speelde de vleesfabrikant Saal van Zwanenberg samen met Ernst Laqueur, hoogleraar farmacologie, wel handig in op de vondst van de Canadees Banting in 1920 dat insuline werkelijk effectief was bij diabetes mellitus. Ze hoorden bij de eersten die een stabiele productielijn uit de grond stampten. En dat in een tijd dat er nog helemaal geen Innovatieplatform bestond en ongetwijfeld ook de subsidies ontbraken. Nee, gewoon snel toepassen van basale kennis en aan de slag.

We staan al jaren bijna onderaan in Europese lijstjes over investeringen in onderwijs en onderzoek, ondanks projecten als het Innovatieplatform. Maar Nederland investeert liever in asfalt en onrendabele spoorwegen dan in onderwijs en onderzoek. Wie een hilarisch verhaal over kennisinnovatie wil lezen, schaffe zich het boekje Het Innovatieplatform van Frans Nauta, de voormalig secretaris van het Innovatieplatform, aan. Dat het met het Life Sciencepark in Oss ook niks wordt, kun je al bevroeden als je daarin het hoofdstukje leest hoe de Brabantse Commissaris van de Koningin haar plaats komt opeisen.

Er valt veel negatiefs te vertellen over de farmaceutische industrie, maar zonder onderzoek naar oude én ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen kunnen we niet genezen. Bij een kennisland hoort een fatsoenlijke infrastructuur en voldoende geld voor (biomedisch) onderwijs en onderzoek. Het zal mij benieuwen of een nieuwe regering met de kampioenen marktwerking nu eens radicaal kiest voor investeren in onderwijs en onderzoek. Ik geloof er op voorhand niets van.