Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar

Het voorkómen van flauwvallen door naalden of bloed

Klinische praktijk
Linde A.D. Busweiler
Jean Philippe de Jong
Ruud Beunderman
Nynke van Dijk
Wouter Wieling
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154:A1847
Abstract
Abstract
Sluiten
Preventing fainting due to needles or blood

A 29-year-old medical student suffered from vasovagal syncope triggered by blood and blood-related procedures, such as injections and injuries. Fainting was preceded by prodromal symptoms like light-headedness and altered vision. The patient consulted the Syncope Unit at the Academic Medical Centre, Amsterdam, the Netherlands, and received instructions on how to apply counterpressure manoeuvres. He was also successfully treated with psychological deconditioning, which consisted of desensitisation through exposure in vivo and cognitive behavioural therapy. Emotionally triggered vasovagal syncope is predominantly seen in young people and can lead to serious complications. It can be treated with simple interventions like drinking water and performing counterpressure manoeuvres. Psychological deconditioning is an effective additional therapy.

Dames en Heren,

Vasovagale syncope (flauwvallen) is de meest voorkomende oorzaak van kortdurend bewustzijnsverlies. Met name op jonge leeftijd is dit een frequent probleem.1,2 Uit recent onderzoek onder geneeskundestudenten blijkt dat ongeveer 25% van de mannelijke studenten en bijna 50% van de vrouwelijke studenten weleens is flauwgevallen.1 Ook bij bloeddonoren komen flauwvalreacties in de leeftijdsgroep 17-24 jaar meer dan driemaal zo vaak voor als bij de leeftijdsgroep 24 jaar en ouder.2

Vasovagale syncope kan worden veroorzaakt door orthostatische factoren zoals lang staan, of door emotionele prikkels zoals pijn, injecties en bloedafnames.1,2 Prodromale verschijnselen kunnen bestaan uit een licht gevoel in het hoofd, duizeligheid, palpitaties, misselijkheid, verandering van visus en gehoor, transpiratie en krachtsverlies.

Voor het voorkómen van flauwvallen ten gevolge van orthostatische factoren is er een duidelijk en algemeen bekend advies: snel gaan zitten wanneer klachten optreden en zorgen voor voldoende inname van zout…

Artikelinformatie

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154:A1847
Vakgebied
Interne vakken
Hart en vaten
Publieke gezondheidszorg
Auteursinformatie

Academisch Medisch Centrum, Amsterdam.

Afd. Huisartsgeneeskunde: drs. J.P. de Jong, onderzoeker; dr. N. van Dijk, klinisch epidemioloog.

Afd. Medische Psychologie: dr. R. Beunderman, klinisch psycholoog.

Afd. Interne Geneeskunde en Syncope Unit: drs. L.A.D. Busweiler, medisch student; dr. W. Wieling, internist.

Contact L.A.D. Busweiler (l.a.busweiler@amc.uva.nl)

Verantwoording

Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld.
Aanvaard op 24 maart 2010

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Al meer dan 30 jaar geef ik wekelijks 20-30 injecties in en om gewrichten. Deze injecties zijn pijnlijker dan venapuncties. Dus u begrijpt dat Ik er niet meer van schrik als iemand flauwvalt. In de praktijk heb ik ervaren dat de collaps op twee manieren te beïnvloeden is.
Ten eerste door er van tevoren over te praten. Daar wordt het namelijk erger van. Enige jaren geleden merkte ik dat ik veel vaker dan gebruikelijk te maken had met een collaberende patiënt als er een collega in de praktijk mee kwam kijken. Ik had de gewoonte (nu niet meer) om aan de collega uit te leggen wat ik ging doen. Ik vertelde over de dikte en de lengte van de naald en welke weefsels ik daarmee doorboorde om de plaats van het onheil te bereiken enz. Ik had niet in de gaten dat de patiënt al bijna onderuitging voordat ik was begonnen. Dat doe ik dus niet meer.
Ten tweede door lichamelijke inspanning; daardoor wordt de kans op collaps kleiner. De vasovagale collaps bij een injectie ontstaat doordat de hartslag langzamer wordt. Eerst 50 dan 40 slagen per minuut en op een gegeven moment voel je 10 seconden geen pols meer. Dan collabeert de patiënt. Bij lichamelijke inspanning gaat de hartslag omhoog. Daar maak ik gebruik van om de collaps te voorkómen. Vlak voor de injectie laat ik de patiënt de hartslag flink opkrikken door enige minuten diepe kniebuigingen te maken. Terwijl de patiënt daarmee bezig is maak ik de injectie klaar. Of het nu helpt omdat de hartslag oploopt, of door suggestie is niet duidelijk, maar het werkt enorm goed.
Derde tip: geef nooit een injectie aan een patiënt die een stukje kauwgom in zijn mond heeft.

Jan Mens, arts/onderzoeker, ErasmusMC