Herziene CBO-richtlijn 'Urineweginfecties'

- Recently the ‘Kwaliteitsinstituut voor de gezondheidszorg CBO’ (Dutch Institute for Health Care Improvement) published revised guidelines on urinary tract infections.

- In children less than one year old clinical signs of urinary tract infection are non-specific and the diagnosis should be ruled out by laboratory investigations: a nitrite test, followed by inspection of the urinary sediment for leucocytes and bacteria if the test is negative. If one of the investigations is positive an urinary culture is made and antimicrobial therapy is started as for pyelonephritis.

- The child should be referred to a paediatrician to examine the urinary tract for anatomical abnormalities with a view to possible preventive measures regarding renal function loss.

- Boys older than one year with urinary tract infections should be managed in the same way as younger children. In older girls examination of the urinary tract is indicated after recurrent infection.

- In adult women with complaints of urinary tract infection causes like vaginitis, pyelonephritis and genital herpes should be excluded. Urine is examined (nitrite test, if negative followed by urinary sediment) to confirm the diagnosis. A urine culture is not indicated. First-choice treatment for uncomplicated infection is trimethoprim or nitrofurantoin. Persistent infection may be treated blind with a second antimicrobial drug. Recurrent infection can be prevented by changing behaviour, antimicrobial prophylaxis or oestrogen cream in postmenopausal women.

- If a man with micturition complaints also suffers from pain in the perineum, the lower back or the lower abdomen or during ejaculation, a distinction should be made between bacterial prostatitis, non-bacterial prostatitis and prostatodynia. Uncomplicated urinary infections can be treated with trimethoprim or nitrofurantoin.

- Urinary catheters are a risk for infection and their use should be restricted in number and duration.

- Catheter care should follow the guidelines of the Workgroup Infection Prevention. Urinary cultures should only be made in the presence of signs of infection if there is an indication for antimicrobial therapy.

Samenvatting

- Onlangs is de CBO-richtlijn ‘Urineweginfecties’ herzien door huisartsen en vertegenwoordigers van alle betrokken specialismen.

- Bij kinderen jonger dan 1 jaar kan de diagnose ‘urineweginfectie’ alleen worden gesteld op grond van urineonderzoek. Als de nitriettest negatief is, volgt beoordeling van het urine-sediment. Afwijkende onderzoeksbevindingen worden gevolgd door een urinekweek. Antibiotische behandeling geschiedt alsof er pyelonefritis is.

- Beeldvormend onderzoek van de urinewegen wordt verricht om anatomische afwijkingen op te sporen en om vervolgens door preventieve maatregelen later nierfunctieverlies te voorkomen.

- Hetzelfde beleid geldt voor jongens ouder dan 1 jaar met urineweginfecties. Bij oudere meisjes is onderzoek naar anatomische afwijkingen pas geïndiceerd na tenminste 2 urineweginfecties.

- Bij vrouwen met klachten van een urineweginfectie is de volgorde van urineonderzoek ook: eerst nitriettest, dan sedimentbeoordeling. Een kweek is niet nodig. Bij de behandeling is het middel van eerste keus trimethoprim of nitrofurantoïne. Bij een persisterende infectie is het verantwoord blind een tweede, andere, kuur antibiotica te geven. Ter preventie van een reïnfectie is een aantal gedragsmaatregelen mogelijk; zo nodig kan antimicrobiële profylaxe worden gegeven.

- Als een man met mictieklachten last heeft van pijn in het perineum, de onderrug of de -buik of bij ejaculatie, moet onderscheid worden gemaakt tussen bacteriële prostatitis, niet-bacteriële prostatitis en prostatodynie. Ongecompliceerde urineweginfecties kunnen worden behandeld met trimethoprim of nitrofurantoïne.

- Beperking van het gebruik van blaaskatheters en de duur van katheterisatie is geboden.

- Bij de verzorging van een patiënt met een blaaskatheter dienen de richtlijnen van de werkgroep Infectiepreventie te worden gehanteerd. Een urinekweek is geïndiceerd indien er klinische verschijnselen zijn die wijzen op een urineweginfectie.