Hematopoëtische groeifactor GM-CSF bij chemotherapie wegens voortgeschreden mammacarcinoom

– A non-randomized study was carried out in the Free University Hospital, Amsterdam, to investigate the (hematologic) toxicity and antitumor response of patients with advanced breast cancer treated with intensive chemotherapy in combination with granulocyte-macrophage colony-stimulating factor (GM-CSF). Of 11 patients with an inoperable or metastasized breast cancer, 5 were treated with doxorubicin 75 mgm² cyclophosphamide 750 mgm² intravenously every 3 weeks and 6 patients with 90 and 1000 mgm² respectively. When in a preceding cycle a significant hematologic toxicity was observed, this patient was treated in the subsequent cycle with the same dose of chemotherapy in combination with GM-CSF 250 µg m²day from day 2-12 as a continuous infusion.

Bone marrow depression was diminished in the presence of GM-CSF. This was apparent from a milder decline of the number of neutrophilic granulocytes, reduction of the neutropenic period and a more rapid recovery of the neutrophil number. A transient eosinophilia and a mild monocytosis were also observed. GM-CSF did not improve erythrocyte and thrombocyte counts. The efficacy of GM-CSF was less pronounced in the group of patients with the highest dose of chemotherapy. GM-CSF was associated with malaise, fever and a small decrease of blood pressure, which in combination with a frequently occurring anemia and the side-effects of high dose chemotherapy, resulted in a substantial toxicity. In 911 patients an objective tumor regression was noted.

GM-CSF stimulated the recovery of granulocytes after intensive chemotherapy. Treatment of a small group of patients with advanced breast cancer with intensive chemotherapy resulted in a high antitumor response.

Samenvatting

In een niet-gerandomiseerd onderzoek werd de (hematologische) toxiciteit en antitumorrespons van hoog gedoseerde chemotherapie in combinatie met granulocyt-macrofaag-groeifactor (GM-CSF) bij de behandeling van het voortgeschreden mammacarcinoom bestudeerd. Het onderzoek vond plaats in het Vrije Universiteit Ziekenhuis, Amsterdam. Van 11 patiënten met een inoperabel of een gemetastaseerd mammacarcinoom werden 5 behandeld met adriamycine 75 mgm² cyclofosfamide 750 mgm² intraveneus éénmaal per drie weken en 6 patiënten met respectievelijk 90 en 1000 mgm². Als in een voorafgaande cyclus belangrijke hematologische toxiciteit optrad, werd de behandeling in de volgende cyclus gecombineerd met GM-CSF, 250 µgm²dag van dag 2 tot 12 als continu infuus.

De beenmergsuppressie werd door GM-CSF verminderd. Dit bleek uit een minder diepe daling van het aantal neutrofiele granulocyten, een minder lange periode van neutropenie en een sneller herstel van het aantal granulocytaire leukocyten. Ook werd een voorbijgaande eosinofilie en een lichte stijging van het aantal monocyten gezien. GM-CSF had geen beschermende werking ten aanzien van de erytro- en trombopoëse. Het effect van GM-CSF op het beenmergherstel was in de groep met de hoogste dosering chemotherapie minder sterk. Bijwerkingen van GM-CSF waren malaise, koorts en een lichte bloeddrukdaling, hetgeen gecombineerd met een frequent optredende anemie en de bijwerkingen van hoog gedoseerde chemotherapie, een aanzienlijke toxiciteit opleverde. Bij 9 van de 11 patiënten werd een objectieve afname van de tumor vastgesteld.

GM-CSF bespoedigde het herstel van het aantal granulocytaire leukocyten na intensieve chemotherapie. Behandeling van een kleine groep patiënten met een voortgeschreden mammacarcinoom door middel van intensieve chemotherapie resulteerde in een hoge antitumorrespons.