Haastige Spoed

Het klinkt simpel: bij iedere opgenomen patiënt regelmatig de vitale functies scoren en als de score te hoog is, de hulp inroepen van het zogenaamde ‘spoedinterventieteam’ (SIT). In dit Tijdschrift leest u de ervaringen met een dergelijk team in de Reinier de Graaf Groep (A3257; bl. 1038). Maar werkt zo’n SIT eigenlijk wel? Marja Boermeester heeft haar twijfels en ondersteunt haar begeleidende commentaar met vergelijkende studies waarin weliswaar effect was op het aantal reanimaties, maar waarin de sterfte helemaal niet daalde (A3500; bl. 1036). Ook de auteurs uit de Reinier de Graaf Groep erkennen ruiterlijk dat ze niet weten of het SIT tot minder sterfte leidt.

Vele ziekenhuizen zijn bezig om een SIT te realiseren en er worden zelfs prijzen voor uitgereikt, zoals de ‘Nationale Patiëntveiligheid Award’. Is dat niet wat prematuur? Waarom zouden we zoveel investeren als de effecten nog zo onduidelijk zijn? En hoe komen we erachter wat we er wel aan hebben? Raden van bestuur hebben hier een grote verantwoordelijkheid omdat zij, terecht, als verantwoordelijken voor de kwaliteit van zorg worden gezien. Eigenlijk kunnen we medisch specialisten niet vragen om evaluatieonderzoek van organisatieveranderingen op te zetten. Zij zijn primair voor heel andere zaken opgeleid en hebben hun handen al vol aan het eigen vakgebied. Natuurlijk zijn zij een belangrijke speler: zij moeten de inhoudelijke kennis inbrengen en vervullen een belangrijke rol in dit soort onderzoek, maar voor organisatieveranderingen zijn ook andere disciplines onontbeerlijk, zoals gezondheidszorgonderzoekers en organisatiedeskundigen.

De rvb’s hebben ook de taak er op toe te zien dat alleen goed geëvalueerde organisatieveranderingen op de werkvloer terechtkomen. Net zoals artsen zich moeten scholen in evidence based medicine, moeten rvb’s weten hoe kwaliteit van zorg geëvalueerd wordt. Ziekenhuizen moeten niet investeren in niet-geëvalueerde zorg, maar in onderzoek van die nieuwe zorg. Pas als we goede registraties hebben waarin patiëntkarakteristieken en relevante uitkomsten als vanzelfsprekend worden ingevoerd, kunnen we veranderingen in kwaliteit van de zorg zichtbaar maken en ‘moeiteloos’ de juiste en de voor de patiënt relevante prestatie-indicatoren ophoesten. Voor- en nametingen, zeker als tegelijkertijd ook gegevens beschikbaar zijn van andere ziekenhuizen waarin de interventie niet is ingevoerd, kunnen minstens zo overtuigend zijn als gerandomiseerde trials.

De tijd is aangebroken dat we niet alleen de dokter aanspreken op zijn kennis, maar ook bestuurders en overheid. Wat weten zij eigenlijk van evidencebased organisatieveranderingen en wat daar allemaal voor nodig is?