Gunstige resultaten van periodieke controle bij vrouwen met verhoogd risico van borstkanker; retrospectief onderzoek

To determine the efficiency of surveillance among women with a high risk of breast cancer by semiannual breast examination and annual mammography.

Setting

‘Dr. Daniel den Hoed’ Cancer Centre, Rotterdam, the Netherlands.

Design

Retrospective study.

Method

In 1994 breast cancer was diagnosed in 92 patients: in 19 patients during surveillance (SU), in 48 referred because of symptoms (SY) and in 25 during the national screening programme (SC). The contributions of physical examination, mammography, ultrasound and fine needle aspiration cytology to the diagnosis were evaluated and the tumour stages in the 3 groups were compared.

Results

The mean age was 53 years in the SU group, 51 years in the SY group and 64 years in the SC group. Breast cancer was detected by mammography only in 6, 40 and 42 in the SY, SC and SU groups, respectively. 42 of patients had a family history of breast cancer in the SU group. Mammography failed to reveal malignancy in 25 of patients in the SU and SY groups combined. In women in the SU group 53 of breast cancers were: carcinoma in situ (T_is) or minimal invasive carcinoma (< 0.5 cm diameter; T_1a). In patients with a family history of breast cancer 75 (68) were diagnosed in stages T_is or T_1a, by surveillance. In the SY group 4 were T_is or T_1a and 40 N₁₂, in the SC group 8 and 20 respectively. 15.7 of the SU group had axillary lymph node metastases (N₁) but only one of the 8 patients with a family history of breast cancer.

Conclusions

Surveillance by palpation and mammography in women with a high risk of breast cancer is useful, because it detects this disease frequently at an early stage, when the prognosis is stil good.

Samenvatting

Doel

Evaluatie van periodieke controle met behulp van halfjaarlijks fysisch-diagnostisch onderzoek en jaarlijkse mammografie bij vrouwen met een voor borstkanker verhoogd risico.

Plaats

Dr. Daniel den Hoed Kliniek, Rotterdam.

Opzet

Retrospectief onderzoek.

Methode

In 1994 werd bij 92 patiënten borstkanker geconstateerd, bij één patiënte bilateraal: bij 19 patiënten die periodiek gecontroleerd werden (CO-groep), bij 48 die zich met klachten meldden (SYM-groep) en bij 25 die werden verwezen nadat bij landelijke screening een afwijking was vastgesteld (SC-groep). De bijdrage van fysische diagnostiek, mammografie, echografie en cytologisch onderzoek aan de diagnosestelling werd onderzocht en de tumorstadia van de 3 patiëntengroepen werden vergeleken.

Resultaten

De gemiddelde leeftijd was in de CO-groep 53, in de SYM-groep 51 en in de SC-groep 64 jaar. De maligniteit was klinisch occult bij respectievelijk 42, 6 en 40. In de CO-groep waren 8 patiënten (42) met een belaste familieanamnese. Een palpabele maligniteit was mammografisch occult bij 25 der patiënten in de CO- en SYM-groep samen. Bij periodieke controle ging het bij 53 der carcinomen om een carcinoma in situ (T_is) of om minimaal invasieve borstkanker (≤ 0,5 cm diameter; T_1a). De tumor werd bij patiënten met belaste familieanamnese bij 68 (75) patiënten ontdekt in het T_is- of T_1a-stadium door middel van periodieke controle. In de SYM-groep was 4 T_is of T_1a en 40 N₁₂, in de SC-groep respectievelijk 8 en 20. Bij 15,7 in de CO-groep was er metastasering naar de axillaire lymfeklieren (N₁); dit gold voor slechts 1 van de 8 patiënten met belaste familieanamnese.

Conclusie

Periodieke controle door middel van palpatie en mammografie bij vrouwen met een verhoogd risico (positieve familieanamnese) van borstkanker is zinvol, want hierdoor wordt borstkanker bij een hoog percentage van deze vrouwen in een vroeg stadium ontdekt. De prognose is dan gunstig.