Gonaden en de cytostatische behandeling van maligne lymfomen

In de jaren zestig hebben zich belangrijke ontwikkelingen voorgedaan in de behandeling van patiënten met een maligne lymfoom. De prognose van de ziekte van Hodgkin en het non-Hodgkin-lymfoom is sterk verbeterd sinds de behandeling bestaat uit polychemotherapie al dan niet in combinatie met radiotherapie.12 Hierdoor is meer aandacht ontstaan voor de schadelijke bijverschijnselen van de behandeling. Deze komen vaak pas na langere tijd tot uiting. Voorbeelden hiervan zijn schade aan de gonaden en infertiliteit, longfibrose, hypothyreoïdie, aseptische botnecrose en secundaire maligniteiten. Het risico van schade aan de gonaden als gevolg van cytostaticagebruik is al langer bekend. Dit was voorheen waargenomen bij monochemotherapie bij leukemieën, lupus erythematodes, reumatoïde artritis en het nefrotische syndroom. In dit tijdschrift werd eerder bericht over schade aan ovaria door radiotherapie en gonadale beschadiging door vooral alkylerende cytostatica.3-5 Er werd echter niet ingegaan op de aard en de omvang van de schade aan ovaria…