Goedbedoelde zuurstof met ongewenst effect

For more than hundred years oxygen has been administered to patients for a variety of indications: first and foremost to treat, and later to prevent, hypoxemia. Some years after the first exhilarating reports, it became apparent that hyperoxemia may have harmful sequelae. The pathophysiological mechanism has been determined: vasoconstiction of coronary, cerebral and systemic arteries. And additionally the formation of reactive oxygen species, resulting in cellular damage and ultimately cell death. In a variety of medical emergencies the detrimental clinical effects of hyperoxemia have been demonstrated: increased mortality and more organ dysfunction. And recently it was found the latter also applies to patients undergoing (elective) surgery. It might therefore be concluded that hyperoxemia is justifiable for short periods of time to prevent hypoxemia (i.e. endotracheal intubation), but in all other situations normoxemia should be the target.

Conflict of interest and financial support: none declared.

Meer dan 80% van de patiënten onder algehele anesthesie krijgt tijdens de operatie meer zuurstof toegediend dan nodig is om de zuurstofsaturatie op peil te houden. Recent cohortonderzoek laat zien dat dit schade aan nieren, hart en longen kan geven.

Aan goede bedoelingen is binnen de geneeskunde geen gebrek. Als op enig moment duidelijk wordt dat bepaalde situaties potentieel schadelijk zijn, dan moet voorkomen worden dat zo’n situatie zich voordoet – dat is immers beter dan genezen… Vanuit dit perspectief is het logisch dat situaties van hypoxemie voorkómen worden. Bijvoorbeeld tijdens operaties. Dat er gezorgd wordt voor wat buffercapaciteit, enige ‘bandbreedte’ of reserve.

De recente studie van McIlroy en collega’s, waarvan een beknopte weergave elders in het NTvG is opgenomen (D7507),1 laat zien dat deze denkwijze niet juist is. In een grote observationele cohortstudie toonden deze onderzoekers aan dat er een klinisch significant groter risico was op nier-, myocard- en longschade (oddsratio’s respectievelijk 1,26, 1,12 en 1,14) bij patiënten die langdurig waren blootgesteld aan suprafysiologische zuurstoffracties (hyperoxie) tijdens electieve operaties.