Genetica van darmkanker. I. Non-polyposis- en polyposisvormen van erfelijke darmkanker

- About 5 of colorectal cancer cases are due to an autosomal dominant genetic predisposition with high penetrance.

- In this condition, the patient is carrier of a pathogenic gene mutation present in all body cells which can be transmitted to descendants, a socalled germ line mutation. The mutation is usually present in a tumour suppressor gene.

- Three subgroups of hereditary colorectal cancer can be distinguished on the basis of the clinical characteristics: (a) syndromes without polyposis (mostly hereditary non-polyposis colorectal carcinoma; HNPCC), (b) syndromes with adenomatous polyposis (mostly familial adenomatous polyposis; FAP) and (c) syndromes with hamartomatous polyposis.

- Recently, the main gene defects which underlie these syndromes were identified. Consequently, it is possible in approximately half the families with HNPCC or FAP in patients with colorectal cancer to demonstrate the causative gene defect and subsequently, by blood testing of healthy relatives to determine who is and is not a carrier of this hereditary condition.

- Thus, preventive measures can be directed toward family members with a demonstrable high risk of large bowel cancer.

Samenvatting

- Ongeveer 5 van alle gevallen van darmkanker berust op een autosomaal dominant overervende predispositie met hoge penetrantie.

- De patiënt is hierbij drager van een pathogene genmutatie die in alle lichaamscellen aanwezig is en aan het nageslacht kan worden overgedragen, een zogenaamde kiembaanmutatie. Het betreft als regel een mutatie in een tumorsuppressorgen.

- Op grond van de klinische verschijnselen kunnen drie hoofdgroepen erfelijke darmkanker worden onderscheiden: (a) syndromen zonder polyposis (vooral hereditair non-polyposis-colon-rectumcarcinoom; HNPCC), (b) syndromen met adenomateuze polyposis (vooral familiaire adenomateuze polyposis; FAP) en (c) syndromen met hamartomateuze polyposis.

- Recentelijk zijn de belangrijkste gendefecten die aan deze syndromen ten grondslag liggen, geïdentificeerd. Hierdoor kan in ongeveer de helft van de families met HNPCC of FAP bij patiënten met darmkanker het oorzakelijke gendefect worden aangetoond en vervolgens bij hun gezonde familieleden door bloedonderzoek worden bepaald wie wel en wie geen drager van deze erfelijke aanleg is.

- Preventieve maatregelen kunnen aldus worden toegespitst op de familieleden met een bewezen hoog risico op darmkanker.