Geneeskunde anno 2017

Wat doe je bij een verstoorde behandelrelatie, hoe houd je je kennis op peil als ziekten steeds zeldzamer worden, wanneer ga je nieuwe technologie gebruiken en hoe ga je om met toevalsbevindingen? Allemaal belangrijke thema’s in de geneeskunde waar veel dokters mee te maken hebben.

Het belang van een goede behandelrelatie hoef ik niet toe te lichten en ik denk dan ook dat iedere dokter wel wat oppikt van de tips van Kaasenbrood et al. als patiënten ‘onder je huid kruipen’ (D718). De auteurs spitsen hun adviezen toe op patiënten met een persoonlijkheidsstoornis, maar ze zijn ook voor andere patiënten bruikbaar.

Gil en collega’s beschrijven hoe zij in hun regio omgaan met het gegeven dat de ziekte tuberculose elk jaar minder voorkomt en daarmee ook de alertheid van de dokter en de medische kennis afnemen (D868). Daar komt nog eens bij dat extrapulmonale tbc een steeds groter aandeel heeft en anderen dan longartsen met de ziekte te maken krijgen.

En wat moeten we weten voordat we nieuwe technologie gebruiken? In ieder geval hoe deze werkt en of de patiënt er baat bij heeft, zegt Van den Aardweg (D1266). Als extraatje laat hij dan ook nog eens zelf zien hoe je het apparaat draagt.

Vrijwel alle dokters hebben te maken met toevalsbevindingen bij laboratoriumonderzoek en beeldvormend onderzoek. Ook bij mensen die geen enkel medisch probleem hebben wordt steeds vaker beeldvormend onderzoek verricht. En als er iets afwijkends gevonden wordt, moeten de dokters uit de curatieve sector beslissen over de volgende stappen. Uit het artikel van Bos et al. kunnen we afleiden dat dit zeker geen zeldzaam probleem is als er MRI-onderzoek van de hersenen wordt gedaan (D1051). In hun studie kreeg bijna 10% van de patiënten te maken met een toevalsbevinding en bij 3% van alle deelnemers werd klinische evaluatie nodig geacht, al had dit meestal geen klinische consequenties. Reden om de richtlijnen aan te passen, lijkt me. Jammer dat we niet weten wat die toevalsbevinding voor de deelnemers betekende. Het is niet niks als je gezond bent en opeens een ‘tijdbommetje’ of een tumor in je hoofd blijkt te hebben.

Waar ook veel dokters mee te maken krijgen zijn de gevolgen van onze welvaart. We worden steeds dikker en ouder. Overbeek en collega’s zetten de cijfers voor diabetes op een rijtje (D673). Roken, overgewicht, gebrek aan beweging en overmatig zout zijn risico’s die je vooral met public-healthmaatregelen moet aanpakken. Geen enkele politicus hoorde ik daarover, maar misschien brengen we dat ook te weinig voor het voetlicht en gaat het veel te vaak over nieuwe, slecht geëvalueerde technologie en dure geneesmiddelen.