G.A.van Rijnberk (1875-1953): spilfiguur van de Nederlandse geneeskunde in het interbellum

– G.A.van Rijnberk (1875-1953) was Dutch by birth but attended school in Italy and studied medicine there. He received his training as a scientific researcher in Rome from the famous physiologist Luciani. During the time that he spent at Luciani’s institute, he managed to gain attention for himself through his scientific work. In 1909 the University of Amsterdam appointed Van Rijnberk as a professor of physiology. He continued to produce scientific work during the first decade of his professorship but later focused on writing textbooks and his responsibilities as managing editor of the Nederlandsch Tijdschrift voor Geneeskunde (Dutch Journal of Medicine) (1913-1946). In this role and over the course of the years he acquired the reputation of an autocrat who left his mark on the Journal’s policies. This was apparent in his attention to correct language use, interest in the history of medicine and the construction of a library. Thanks to his efforts, the weekly clinical lesson has been a regular feature since 1928. The property on Jan Luykenstraat acquired under Van Rijnberk’s management would remain the headquarters of the Journal for more than half a century. Van Rijnberk was also active as a columnist in the lay press and as an author of books on occultism.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2005;149:2985-91

Samenvatting

G.A.van Rijnberk (1875-1953), Nederlander van geboorte, ging in Italië naar de middelbare school en studeerde er geneeskunde. Van de beroemde fysioloog Luciani in Rome ontving hij zijn vorming tot wetenschappelijk onderzoeker. In de periode die hij in diens instituut te Rome doorbracht, wist hij met zijn wetenschappelijk werk de aandacht op zich te vestigen. De Universiteit van Amsterdam benoemde Van Rijnberk in 1909 tot hoogleraar in de fysiologie. In het eerste decennium van zijn hoogleraarschap kwam er nog wetenschappelijk werk uit zijn handen, maar daarna legde hij zich toe op leerboeken en het hoofdredacteur-gerantschap van het Nederlandsch Tijdschrift voor Geneeskunde (1913-1946). In die positie verwierf hij in de loop der jaren de status van een alleenheerser, die zijn stempel op het Tijdschrift-beleid drukte. Dit bleek bijvoorbeeld uit zijn aandacht voor zuiver taalgebruik, belangstelling voor de geschiedenis der geneeskunde en aanleg van een boekerij. De wekelijkse klinische les werd dankzij zijn inspanningen sinds 1928 een vaste rubriek. Tijdens Van Rijnberks bewind werd het pand in de Jan Luykenstraat gekocht, waarin het Tijdschrift ruim een halve eeuw gevestigd zou blijven. Van Rijnberk was ook actief als columnist in de lekenpers en als auteur van boeken over occultisme.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2005;149:2985-91