Samenvatting
Doel
Het vergelijken van de uitkomsten van gastrojejunostomie en stentplaatsing bij patiënten met een maligne duodenumstenose.
Opzet
Systematische review.
Methode
Er werden artikelen gezocht in PubMed uit de periode 1996-2005 en via de referentielijsten van de gevonden artikelen. Met gegevens uit de geselecteerde artikelen werden gemiddelden voor de studie-uitkomsten voor verbetering van voedselinname, complicaties, overleving en kosten berekend. Oddsratio’s met 95-betrouwbaarheidsintervallen werden berekend voor verbetering van voedselinname en complicaties op basis van beschikbare gegevens uit gerandomiseerde en vergelijkende studies.
Resultaten
Er werden 44 bruikbare studies gevonden, waarvan 2 gerandomiseerde en 6 vergelijkende. Informatie over de studie-uitkomsten was niet in alle publicaties beschikbaar. De effectiviteit op de lange termijn was na gastrojejunostomie beter dan na stentplaatsing, waarbij 1 van de patiënten na gastrojejunostomie een herhaalde behandeling nodig had; het aantal geringe complicaties na gastrojejunostomie was groter (33 van de patiënten) en de postoperatieve opnameduur was met 13 dagen gemiddeld langer. Na stentplaatsing verminderden bij meer patiënten de passageklachten (89) en dit effect trad sneller op (0-2 dagen na de ingreep). Na stentplaatsing was bij meer patiënten (circa 20) een re-interventie nodig in verband met migratie of obstructie van de stent.
Conclusie
Stentplaatsing leek gepaard te gaan met de beste resultaten op korte termijn en gastrojejunostomie met betere resultaten op langere termijn. Voor krachtiger conclusies ontbraken studies van voldoende kwaliteit waarin genoeg patiënten waren geïncludeerd.
Ned Tijdschr Geneeskd. 2007;151:536-42
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
(Geen onderwerp)
Leiden, maart 2007,
Collega Jeurnink et al. geven in hun artikel (2007:536-42) verschillende details van het door hen verrichte literatuuronderzoek. Juist omdat het literatuuronderzoek gedaan is ten behoeve van een systematische review zijn deze details belangrijk. Met deze gegevens kan de lezer de kwaliteit beoordelen. Als geoefende literatuurzoeker zie ik ruimte voor verbetering.
In het artikel verantwoorden de auteurs de zoekstrategie als volgt: ‘Wij zochten in PubMed naar publicaties uit de periode 1996-2005 en in de referentielijsten van de gevonden artikelen. De zoekstrategie omvatte een combinatie van de termen “gastric outlet obstruction”, “duodenum”, “stent”, “gastrojejunostomy” en “surgical bypass”, alsmede de taalkundige varianten van deze termen.’ Allereerst is niet duidelijk op welke wijze men de componenten van de vraag heeft gecombineerd. Heeft men gezocht op zowel ‘gastric outlet obstruction’ (component 1) als ‘stents’ (component 2) als ‘gastrojejunostomy’ (component 3), of heeft men gezocht op zowel ‘gastric outlet obstruction’ als ‘gastrojejunostomy’ en/of ‘stents’? De eerste combinatie levert 68 referenties op in PubMed (vanaf 1996), terwijl de laatste combinatie 694 referenties geeft. Van de 44 geïncludeerde artikelen zijn 20 te vinden door een combinatie van alle drie de componenten. 20 artikelen uit de geselecteerde set zijn alleen te vinden door de combinatie van ‘gastric outlet obstruction’ én ‘stents’ (dus zonder ‘gastrojejunostomy’), en nog eens 4 artikelen zijn alleen te vinden door de combinatie van ‘gastric outlet obstruction’ én ‘gastrojejunostomy’ (dus zonder ‘stents’). Het is aan te raden om naast de gebruikte zoekwoorden tevens de combinatie via Booleaanse logica (‘and’, ‘or’, ‘not’) gedetailleerd weer te geven.
Ten tweede is het verwonderlijk dat men blijkbaar alleen in PubMed heeft gezocht. Het is ‘klinisch goed gebruik’ om bij een systematische review juist ook andere bestanden dan PubMed te gebruiken.1 Vooral de bestanden Embase, Cochrane Library en Web of Science kunnen literatuurreferenties opleveren die niet in PubMed naar voren komen. Ik heb de zoekactie waarbij alle drie de componenten met ‘and’ zijn gecombineerd nagespeeld in de vier bestanden. In PubMed vond ik 68 referenties vanaf 1996, in Embase 98 referenties vanaf 1996, waarvan 43 uniek ten opzichte van PubMed, in Cochrane Library 7 referenties, waarvan 1 uniek ten opzichte van PubMed en Embase, en in Web of Science 107 referenties vanaf 1996, waarvan 57 uniek ten opzichte van de andere bestanden. In totaal gaat het om 101 referenties die niet gevonden zijn in PubMed, waarvan 81 uit de periode 1996-2005. Vanzelfsprekend zal niet iedere referentie uit deze set van 101 aan de inclusiecriteria voldoen, maar het mag wel duidelijk zijn dat door referenties te missen, evidence gemist kan worden. Mijn advies aan auteurs, vooral van systematische reviews, is dan ook om de zoekstrategie te laten beoordelen door een ervaren informatiespecialist.
Khan KS, Kunz R, Kleijnen K, Antes G. Systematic reviews to support evidence-based medicine: how to review and apply findings of healthcare research. Londen: Royal Society of Medicine Press; 2002.
(Geen onderwerp)
Rotterdam, april 2007,
Terecht merkt collega Schoones op dat het niet duidelijk is op welke wijze de componenten van de zoekstrategie zijn gecombineerd. De termen in onze zoekstrategie zijn zowel apart als in combinatie met elkaar gebruikt, waarbij gebruikgemaakt werd van de Booleaanse logica. Het verdient inderdaad aanbeveling om dit meer gedetailleerd weer te geven in een systematische review, maar omdat wij door het Tijdschrift gebonden waren aan een maximum van 2000 woorden, is dit aspect onvermeld gebleven.
Tevens merkt Schoones op dat voor deze literatuurstudie niet is gezocht in andere bestanden dan in PubMed. Doordat wij echter tevens de referentielijsten van reeds gevonden artikelen hebben bekeken, werden artikelen die niet met behulp van PubMed werden gevonden alsnog toegevoegd aan deze literatuurstudie. Een oriënterend onderzoek in de door Schoones gesuggereerde databases leverde bovendien geen belangwekkende extra artikelen op. Om deze reden zijn wij van mening dat onze zoekstrategie geen evidente literatuur heeft gemist. Desondanks onderschrijven wij het advies van Schoones om bij het schrijven van een systematische review gebruik te maken van de gedane aanbevelingen.