Door medisch-technologische innovaties kan de omgang met bepaalde ziekten veranderen. Dankzij ontwikkelingen als zelfmeting en zelfregulatie hebben patiënten met diabetes in de jaren 70 en 80 steeds meer zelf de regie over hun ziekte gekregen. Maar deze positieve verandering had ook een keerzijde. Welke lessen kunnen we trekken uit het verleden?
Samenvatting
Medisch-technologische innovaties brengen vaak, behalve vooruitgang, transformaties met zich mee, bijvoorbeeld in de conceptualisering en beleving van ziekte. Een historisch voorbeeld is de opkomst van zelfregulatie door diabetespatiënten in de jaren 70 en 80. Uit tekstuele analyse van Diabc, het maandblad van Diabetes Vereniging Nederland (DVN), komt naar voren dat de introductie van zelftesten en zelfregulatie niet alleen zeer welkom was voor veel DVN-leden, maar ook een kwalitatieve verandering teweegbracht in hun kijk op diabetes en op zichzelf. Zij bleven zichzelf presenteren als ‘gezond’, ‘normaal’ en ‘zelfstandig’, maar dat stoelde niet langer op gedisciplineerde naleving van voorschriften van artsen en diëtisten. Zij waren nu zelf ‘professionals’ geworden die ‘diabetes als vak’ beoefenden. Tussen deze ontwikkeling en de huidige data-intensieve zorg zijn interessante parallellen te trekken. Dit illustreert dat historische reflectie, langs de weg van de analogie, zinvol kan zijn bij een kritische beschouwing van actuele medisch-technologische ontwikkelingen.
Reacties