Is fundusfotografie zinvol bij de screening op diabetische retinopathie bij patiënten met diabetes mellitus type II?

To determine the value of a screening programme with fundus photography for diabetic retinopathy in diabetes mellitus type II patients.

Design

Prospective.

Setting

General practices in the region Zwolle, the Netherlands.

Method

650 Patients from 50 general practices were photographed after dilating both eyes. Of these 215 were examined by an ophthalmologist. Data of patients who did not join the study were analysed in 13 general practices. Any symptom of retinopathy andor photographs of poor quality implied referral to an ophthalmologist.

Results

Of a total of 1300 photographs 208 (16) could hardly or not at all be assessed. The agreement in the group of 215 patients between photography and ophthalmoscopy was statistically significant at classification level (Cohen's kappa 0.41). The advice given to patients after photography did not differ from that after ophthalmoscopy (kappa: 0.50); photography did not miss any high-risk characteristics, it yielded more warnings, and underestimated the level of retinopathy in 8 out of 215 cases. With current ophthalmologic rates in the Netherlands fundus photography was not financially advantageous as 71 (33) out of 215 patients needed to be referred to an ophthalmologist. However, in the other 144 (67) patients photography sufficed. This may offer a solution where ophthalmic care is in short supply.

Of 168420 patients who did not apply for photography 116 (69) were either under ophthalmic supervision already or too disabled to be screened.

Conclusion

The use of a fundus camera is equivalent to funduscopy by an ophthalmologist in screening for retinopathy of type II diabetic patients. There are no financial benefits, but it reduces the work load of ophthalmologists.

Samenvatting

Doel

De waarde van screening met fundusfotografie vaststellen voor het opsporen van fundusafwijkingen bij patiënten met diabetes mellitus type II.

Opzet

Prospectief.

Plaats

Huisartspraktijken in de regio Zwolle.

Methode

Van 650 patiënten, afkomstig uit 50 huisartspraktijken, werden in een ziekenhuis 1300 fundusfoto's gemaakt in mydriasis met behulp van een Canon C.3-45 NM Camera. Van deze 650 werden 215 patiënten, eveneens na pupilverwijding, door een ervaren oogarts funduscopisch beoordeeld. Er werd vanuit gegaan dat iedere niet beoordeelbare fundusfoto en (of) het vóórkomen van enige aanwijzing voor retinopathie alsnog tot verwijzing naar de oogarts leiden. In 13 deelnemende praktijken, waarin met maximale inzet werd verwezen, werden de gegevens van de patiënten die niet konden of wilden meedoen, nagetrokken.

Resultaten

Van de in totaal 1300 foto's was 16 (208) nauwelijks of helemaal niet te beoordelen. De overeenstemming tussen funduscopie en fundusfotografie, bepaald bij 215 patiënten, was met kappa uitgedrukt 0,41. De overeenstemming in het advies naar aanleiding van fundusfoto en van funduscopie was 0,50: met de fundusfoto werd geen enkel spoedgeval gemist, de fundusfoto gaf eerder alarmering en in slechts 8215 gevallen werd de ernst van de retinopathie onderschat. Screening met fundusfotografie was niet goedkoper, omdat 71215 patiënten naar de oogarts werden verwezen. Bij de andere 144215 patiënten kon echter met fotografie worden volstaan, hetgeen een ontlasting voor de oogarts betekent. Van 168420 patiënten die niet aan de fundusfotografie deelnamen was 69 al onder controle bij de oogarts of te immobiel voor onderzoek.

Conclusie

Fundusfotografie is bij diabetes mellitus type II voor screening op retinopathie gelijkwaardig aan funduscopische opsporing door een oogarts. Financieel voordeel levert het echter niet op, wel een ontlasting voor de oogarts.