Fout

We hebben het geweten: u leest het Tijdschrift, en hoe. Veel lezers hebben ons gewezen op een fout bij de beschrijving van de gevolgen van een katheterisatie bij een patiënte met sclerodermie (A2704). Dit artikel stelde foutief dat een diagnostische coronairangiografie geïndiceerd is voor het stellen van de diagnose ‘pulmonale hypertensie’. De ingezonden mails buitelden over elkaar heen en wezen er allemaal op dat pulmonale hypertensie kan worden vastgesteld door katheterisatie van de A. pulmonalis (via een veneuze toegang) terwijl bij een coronairangiogram de aorta en coronairvaten worden afgebeeld (via een arteriële toegang). U vindt een weergave van de vele reacties op het web, maar ook verderop in dit nummer onder ‘Ingezonden in kort bestek’.

Dat is hierbij dus rechtgezet. Het is goed om te constateren dat u ons bij de les houdt. Van fouten leer je het meest, maar dan moet je er wel op gewezen worden. Dit type fout past echter wel in het tijdsgewricht. We kennen een aldoor uitdijende specialisatiedrang waardoor bij ons als dokters (en auteurs!) het overzicht over en de kennis van een ander vakgebied vervaagt. Heel vaak zien we dat bij de beschrijving van röntgenfoto’s bij artikelen. De interpretatie van de auteurs is vaak net iets anders dan die van de geconsulteerde radioloog. De les voor onze auteurs? Vraag een radioloog, of in ons geval een cardioloog, om advies. Dit helpt bij het schrijven van een artikel voor het Tijdschrift. Wat ook zal helpen zijn de aangescherpte richtlijnen voor het schrijven van een klinische les of een casuïstische mededeling. Voor menig auteur is het onderscheid tussen deze 2 artikelvormen onduidelijk. Met de nieuwe richtlijnen, te vinden via www.ntvg.nl, hopen we duidelijkheid te verschaffen.

In het bovenstaande geval was er duidelijk sprake van een fout, of zoals u wilt een onwaarheid. Vaak is het onderscheid tussen waar en onwaar subtieler en krijgt dat begrip in de tijd een andere lading. Wat is waarheid en hoe lang blijft kennis ‘waar’? Gerandomiseerde klinische onderzoeken worden als hoogste graad van bewijs gezien. Meestal wordt van deze onderzoeken verslag gedaan op een groot congres en staat een samenvatting in een abstractboek. Bij ongeveer een derde van de onderzoeken is de conclusie in de uiteindelijke publicatie anders dan tijdens het congres. Maar ook na publicatie wordt aan de waarheid geknaagd. Zo kan bijvoorbeeld de helft van de conclusies uit gerandomiseerd onderzoek naar leverziekten na 45 jaar de prullenbak in. Waarheid verdampt dus. Maar voor het verdampt, leggen we het toch graag aan u voor, ter toetsing.