Fantoompijn en andere fantoomverschijnselen na amputatie

- To explore what factors are conducive to phantom pain in amputees, 92 patients were compared retrospectively. Very disturbing phantom limb pain was present in 40 of these cases 2 or more years after amputation. The control group consisted of 52 amputees who had not suffered from phantom limb pain.

This investigation revealed that chronic pain prior to the amputation almost always leads to phantom limb pain afterwards. Analysis of anamnestic factors has proven that the size of the phantom limb correlates positively with phantom limb pain. Finally, there exist a number of afferent phenomena, e.g., allodynia and pathology at a certain distance, as well as a number of efferent phenomena, e.g., disturbed co-ordinated movement of the stump and vegetative symptoms, which demonstrate a significant relationship with phantom limb pain.

The theoretical background of these findings is explored and possibilities of prevention and therapy of phantom limb pain are considered.

Samenvatting

Om te onderzoeken welke factoren belangrijk zijn voor het ontstaan van fantoompijn werden 92 patiënten retrospectief vergeleken. Veertig van hen hadden 2 jaar of langer na de amputatie ernstige fantoompijn. De controlegroep bestond uit 52 patiënten die na amputatie geen fantoompijn hadden. Het bleek dat langdurige pijnklachten vóór de amputatie vrijwel altijd leidden tot fantoompijn. Over de samenhang tussen de gebruikte operatiemethode (myodese-myoplastiek of conventionele amputatie) en fantoompijn kon geen uitspraak worden gedaan. Wel is er een aanwijzing dat bij patiënten met een vasculaire indicatie tot amputatie en myodese-myoplastiek als operatiemethode minder fantoompijn voorkomt dan bij patiënten met een amputatie wegens een ongeval.

Bij de anamnestische factoren bleek de grootte van het fantoom zeer sterk samen te hangen met fantoompijn. Ook waren er een aantal afferente verschijnselen (allodynia, pathologische processen op afstand) en een aantal efferente verschijnselen (coördinatiestoornissen van de stomp en vegetatieve symptomen) die een statistisch significant verband met fantoompijn toonden. De theoretische achtergronden van deze bevindingen en preventieve en therapeutische consequenties worden besproken.