Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar

Euthanasie en andere medische beslissingen rond het levenseinde, 1990-1995

Onderzoek
P.J. van der Maas
G. van der Wal
I. Haverkate
C.L.M. de Graaff
J.G.C. Kester
B.D. Onwuteaka-Philipsen
A. van der Heide
J.M. Bosma
D.L. Willems
J.H. Groenewoud
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 1997;141:98-7
Abstract
Abstract
Sluiten
Euthanasia and other medical decisions concerning the end of life, 1990-1995

To determine whether since 1990 there has been a change in euthanasia and other medical practices concerning the end of life in the Netherlands.

Design

Retrospective, descriptive study.

Setting

The Netherlands.

Methods

Data were collected from interviews with 405 physicians (general practitioners, nursing-home physicians and clinical specialists) (response rate: 89) and from questionnaires mailed to the physicians attending 6060 deaths identified from death certificates dating from August through November 1995 (response rate: 77).

Results

Among the deaths studied, 2.3 (1990: 1.9) of those in the interview study and 2.4 (1990: 1.7) of those in the death certificate study were estimated to have resulted from euthanasia, and 0.4 and 0.2, respectively, resulted from physicianassisted suicide. In 0.7 (1990: 0.8) of cases, ending of life occurred without the explicit, concurrent request of the patient. Pain and symptoms were alleviated with doses of opioids that may have shortened life in 14.7 to 19.1 of cases, and decisions to withhold or withdraw life-prolonging treatment were made in 20.2. For each type of medical decision except those in which life-prolonging treatment was withheld or withdrawn, cancer was the most frequently reported diagnosis.

Conclusions

Since the notification procedure was introduced, end-of-life decision making in the Netherlands has changed only slightly as have the characteristics of the patients involved. Close monitoring of such decisions is possible, and we found no signs of less careful decision-making.

Samenvatting

Doel

Vaststellen of er sinds 1990 iets is veranderd met betrekking tot het vóórkomen en de aard van medische beslissingen rond het levenseinde in Nederland.

Opzet

Retrospectief beschrijvend onderzoek.

Plaats

Geheel Nederland.

Methode

Gegevens over medische beslissingen rond het levenseinde werden verkregen met behulp van interviews onder een gestratificeerde steekproef van 405 artsen (huisartsen, verpleeghuisartsen en specialisten: cardiologen, chirurgen, internisten, longartsen en neurologen) (het responspercentage was 89) en met behulp van een schriftelijke enquête onder behandelend artsen met betrekking tot een steekproef van 6060 sterfgevallen uit de over de periode augustus-november 1995 bij het Centraal Bureau voor de Statistiek binnengekomen doodsoorzaakverklaringen (responspercentage: 77).

Resultaten

In het interviewonderzoek was het percentage sterfgevallen als gevolg van euthanasie 2,3 (1990: 1,9) van het totaal aantal sterfgevallen, in het sterfgevallenonderzoek 2,4 (1990: 1,7). Hulp bij zelfdoding vond plaats in respectievelijk 0,4 en 0,2 van alle sterfgevallen. Bij 0,7 (1990: 0,8) werd levensbeëindigend gehandeld zonder uitdrukkelijk verzoek van de patiënt. Intensivering van pijn- en (of) symptoombestrijding waardoor waarschijnlijk het levenseinde werd bespoedigd, gebeurde in respectievelijk 14,7 en 19,1 van de gevallen en het niet-instellen of staken van een levensverlengende behandeling in 20,2 van het totale aantal sterfgevallen. Kanker was bij alle medische beslissingen rond het levenseinde de meest voorkomende doodsoorzaak, behalve bij het niet-instellen of staken van een levensverlengende behandeling.

Conclusie

Sinds de invoering van de meldingsprocedure euthanasie waren noch in de frequentie van medische beslissingen rond het levenseinde noch in de kenmerken van de betrokken patiënten grote wijzigingen opgetreden. Deze beslissingen waren goed te onderzoeken en er waren aanwijzingen dat de besluitvorming zorgvuldiger is geworden.

Artikelinformatie
Aanvaard op

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 1997;141:98-7
Vakgebied
Huisartsgeneeskunde
Onderwijs en Methodologie
Auteursinformatie

Erasmus Universiteit, Instituut Maatschappelijke Gezondheidszorg, Postbus 1738, 3000 DR Rotterdam.

Prof.dr.P.J.van der Maas en mw.dr.A.van der Heide, artsen-epidemiologen; mw.J.H.Groenewoud, arts-onderzoeker.

Vrije Universiteit, Instituut voor Extramuraal Geneeskundig Onderzoek, Amsterdam.

Prof.dr.G.van der Wal, sociaal-geneeskundige; mw.drs.I.Haverkate, epidemioloog; mw.drs.B.D.Onwuteaka-Philipsen, gezondheidswetenschapper; mw.mr.J.M.Bosma, arts; dr.D.L.Willems, huisarts.

Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg. Mw.drs.C.L.M.de Graaff en drs.J.G.C.Kester, sociaal-wetenschappelijk onderzoekers.

Contact prof.dr.P.J.van der Maas

Verantwoording

Dit onderzoek wordt afgedrukt met de namen van alle auteurs van de eerste publicatie.

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties