Epstein-Barr-virus-gerelateerde lymfomen bij patiënten met inflammatoire darmziekte

– During treatment for inflammatory bowel disease (IBD) 2 men with ulcerative colitis, aged 52 and 38 years, and a 37-year-old man with Crohn’s disease developed Epstein-Barr virus (EBV)-related non-Hodgkin’s B-cell lymphoma. The first 2 patients underwent proctocolectomy and the use of immunosuppressive agents was discontinued, after which the lymphoma disappeared. The third patient had icterus, hepatosplenomegaly and pancytopenia; he died from multiple organ failure. Azathioprine and 6-mercaptopurine are first choice therapy in the treatment of steroid-refractory IBD. These immunomodulating agents are associated with the development of EBV-positive lymphomas in the setting of solid organ transplantation. This type of lymphoma is a rare complication in IBD, although the incidence in referral centres appears to be increasing. Since azathioprine is an important drug in IBD, there is a need for identification of IBD patients at risk of developing a lymphoma. EBV-DNA in plasma or in faeces may be a candidate tumour marker.

Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149:1859-63

Samenvatting

Bij 3 patiënten met een inflammatoire darmaandoening (IBD), 2 mannen van 52 en 38 jaar met colitis ulcerosa en een man van 37 jaar met de ziekte van Crohn, ontstond tijdens behandeling een Epstein-Barr-virus(EBV)-gerelateerd non-hodgkin-B-cellymfoom. De eerste 2 patiënten ondergingen een proctocolectomie en het gebruik van de immuunsuppressiva werd gestaakt, waarop het lymfoom verdween. De 3e patiënt had icterus, hepatosplenomegalie en pancytopenie; hij overleed aan multiorgaanfalen. Azathioprine en mercaptopurine zijn eerstekeustherapie bij steroïdresistente IBD. Deze immuunmodulerende middelen gaan bij orgaantransplantatiepatiënten samen met het ontstaan van EBV-positieve lymfomen. Bij IBD is een dergelijk lymfoom zeldzaam, zij het dat de incidentie in tertiaire centra lijkt toe te nemen. Gezien het therapeutisch belang van azathioprine bij IBD is er behoefte aan identificatie van patiënten met een verhoogd risico op een lymfoom. Mogelijk is de aanwezigheid van EBV-DNA in perifeer bloed of in feces een voorspellende variabele.

Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149:1859-63

Artikelinformatie

Aanvaard op

6 april 2005

19 augustus 2005

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2005;149:1859-63

Vakgebied

Chirurgie

Geneesmiddelen

Interne vakken

Maag-darm-leverziekten

Auteursinformatie

Academisch Medisch Centrum/Universiteit van Amsterdam, Amsterdam.

Afd. Interne Geneeskunde, divisie Hematologie: mw.dr.N.P.Juffermans (thans: VU Medisch Centrum, afd. Intensive Care, Postbus 7057, 1007 MB Amsterdam) en mw.dr.A.Jager (thans: Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, Amsterdam), internisten; mw.dr.M.J.Kersten en hr.prof.dr.M.H.van Oers, internisten-hematologen.

Afd. Maag-, Darm- en Leverziekten: hr.dr.D.W.Hommes, maag-darm-leverarts.

Contact mw.dr.N.P.Juffermans