Einde van het prednisontijdperk?

Tim van der Houwen
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2021;165:C4878

Avacopan is een veelbelovend geneesmiddel bij ANCA-geassocieerde vasculitis. Dat concluderen onderzoekers in een recente publicatie in The New England Journal of Medicine. Hun onderzoek werpt nieuw licht op de plaats voor prednison bij de behandeling van vasculitis en mogelijk ook andere auto-immuunziekten.

artikel

De inductiebehandeling van ANCA-geassocieerde vasculitis (AAV) bestaat uit prednison in combinatie met cyclofosfamide of rituximab. De prednison wordt daarna volgens een schema afgebouwd. Een recente publicatie over de ADVOCATE-trial (N Engl J Med. 2021;384:599-609) beschrijft de inductiebehandeling met avacopan in plaats van prednison. Avacopan is een C5a-receptorantagonist en blokkeert de receptor van het complementeiwit C5a, wat de activatie en aantrekking van neutrofiele granulocyten remt (figuur).

Figuur
Werkingsmechanisme van avacopan
Figuur | Werkingsmechanisme van avacopan
Complementfactor C5 bestaat uit C5a en C5b. C5a bindt aan de C5a-receptor (C5a-R) en activeert neutrofiele granulocyten. Avacopan blokkeert de C5a-receptor en voorkomt activatie van neutrofiele granulocyten en daarmee inflammatie van de kleine bloedvaten.

De onderzoekers includeerden uit 143 centra wereldwijd 331 patiënten die recentelijk met AAV waren gediagnosticeerd of een opvlamming hadden van een reeds bekende AAV. Ze randomiseerden de deelnemers naar een dubbelblinde behandeling met avacopan 30 mg 2 dd oraal of prednison 60 mg, gevolgd door een afbouwschema van 20 weken, naast de standaardbehandeling met rituximab of cyclofosfamide.

Na 26 weken behandeling waren de resultaten van de behandeling met avacopan vergelijkbaar met prednison: remissie bij 72,3% in de avacopangroep en 70,1% in de prednisongroep. Na 52 weken behandeling bleek de behandeling met avacopan superieur te zijn aan die met prednison; 65,7% van de patiënten in de avacopangroep waren blijvend in remissie versus 54,9% in de prednisongroep. Ook lijkt de behandeling veilig te zijn; er traden ernstige infecties op bij 13,3% van de patiënten in de avacopangroep en bij 15,2% van de patiënten in de prednisongroep. Prednison remt net als avacopan de migratie van neutrofiele granulocyten, maar heeft ook een veel breder effect op andere orgaansystemen. Daardoor ontstaan de bekende bijwerkingen van prednison, zoals diabetes mellitus, atrofie van de huid, myopathie en gewichtstoename. Deze bijwerkingen werden statistisch significant minder vaak gezien in de avacopangroep (66,3% vs. 80,5% van de mensen in de prednisongroep).

Uiteraard heeft ook de ADVOCATE-trial beperkingen: zo werden patiënten in de avacopangroep gedurende de screeningsfase behandeld met glucocorticoïden en is de follow-upduur relatief kort.

De vraag of avacopan breder ingezet kan worden bij andere auto-immuunziekten zal de komende tijd beantwoord moeten worden. Het remmende effect op de neutrofiele granulocyten kan in potentie ook effectief zijn bij andere ziekten waarin deze cel een belangrijke rol speelt, zoals bij SLE, de ziekte van Crohn en andere vasculitiden.

De waarde van avacopan wordt momenteel ook onderzocht bij patiënten met hidradenitis suppurativa, IgA-nefropathie, C3-glomerulopathie en atypisch hemolytisch uremisch syndroom.

Deze recente ontwikkelingen zijn veelbelovend: ze geven een vooruitblik naar een toekomst waarbij de behandeling van auto-immuunziekten minder afhankelijk is van prednison, en de therapie meer gericht zal zijn op de pathogenese.

Dit artikel is gepubliceerd in het dossier
Farmacotherapie
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties