Een zeldzame complicatie van een pneumokokkenpneumonie: tamponade door een purulente pericarditis

Dames en Heren,

Harttamponade is een zeldzame complicatie van purulente pericarditis. Slechts in 6-7,5 van de gevallen wordt deze veroorzaakt door bacteriële infectie,1 2 waarbij het dan vooral om de Staphylococcus: aureus als verwekker gaat,3 terwijl in het pre-antibiotische tijdperk de Streptococcus pneumoniae de boosdoener was. Hoewel met de komst van antibiotica de incidentie van pneumokokkenpericarditis en andere purulente pericarditiden aanzienlijk afnam, is het ziektebeeld van de purulente pericarditis niet volledig verdwenen.4 Pericarditis door S. pneumoniae wordt meestal voorafgegaan door een pneumonie en leidt zelden tot een tamponade.3 5-7 Kort geleden zagen wij twee patiënten met een door S. pneumoniae veroorzaakte pericarditis, die in beide gevallen resulteerde in harttamponade.

Patiënt A, een 78-jarige vrouw, werd opgenomen vanwege retrosternale pijn die sinds enkele uren bestond. Daarnaast was 1 week voor opname een niet-produktieve hoest ontstaan. Bij lichamelijk onderzoek bleek patiënte matig ziek met een temperatuur van 38,9°C…