Een steunhart als overbrugging naar een harttransplantatie bij 2 adolescenten met cardiomyopathie en hartfalen in een eindstadium als gevolg van antracyclinegebruik

- In 2 adolescent women aged 15 and 17 years respectively, severe heart failure developed within a few months of anthracycline chemotherapy given for osteosarcoma. In the guidelines of the European Society of Cardiology, malignancy with a remission duration of less than 5 years is an absolute contraindication to cardiac transplantation. Neither patient was eligible to receive a ventricular assist device (VAD) as a bridge to cardiac transplantation in the Netherlands, but they were accepted in Germany. One patient received a cardiac transplant 13 months later and at the last follow-up check she was in good health with a remission of 3 years. The other patient developed bone metastases 6 months after the VAD implantation. Cardiac transplantation was not a treatment option for her. Dose-dependent cardiotoxicity is a serious complication of the use of anthracyclines. In severe heart failure the prognosis is often worse than in adjuvantly treated malignancies like osteosarcoma. VAD may therefore be a valid option for patients with severe heart failure after anthracycline use for a malignancy. In cases of sustained remission VAD may be the bridge to transplantation.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:2088-92

Samenvatting

Bij 2 vrouwelijke adolescenten van respectievelijk 15 en 17 jaar ontstond ernstig hartfalen binnen enkele maanden na beëindiging van antracyclinechemotherapie vanwege een osteosarcoom. In de richtlijnen van de European Society of Cardiology geldt een maligniteit met een remissieduur korter dan 5 jaar als een absolute contra-indicatie voor een harttransplantatie. Beide patiënten kwamen in Nederland niet in aanmerking voor implantatie van een steunhart als overbrugging naar een harttransplantatie, maar konden deze ingreep wél in Duitsland ondergaan. De eerste patiënte kreeg 13 maanden later een harttransplantatie en verkeerde bij het laatste follow-uponderzoek in een goede conditie met een remissieduur van 3 jaar. De tweede patiënte kreeg ossale metastasen 6 maanden na de implantatie van het steunhart. Een harttransplantatie was voor haar geen optie. Een ernstige bijwerking van antracyclinen is dosisafhankelijke cardiotoxiciteit. Bij ernstig hartfalen is de prognose vaak slechter dan bij adjuvant behandelde maligniteiten zoals osteosarcomen. De vraag dringt zich op of implantatie van een steunhart niet toch een acceptabele behandeling kan zijn voor patiënten met ernstig hartfalen na antracyclinegebruik wegens een maligniteit. Bij een langdurige remissie kan het steunhart een overbrugging naar een harttransplantatie betekenen.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:2088-92

Artikelinformatie

Aanvaard op

30 juli 2008

22 september 2008

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2008;152:2088-92

Auteursinformatie

Universitair Medisch Centrum St Radboud, Postbus 9101, 6500 HB Nijmegen.

Afd. Medische Oncologie: mw.drs.M.Berends, arts in opleiding tot internist; hr.drs.M.M.J.A.van Bokhoven, hr.dr.Q.C.G.van Hoesel en mw.dr. C.M.L.van Herpen, internisten-oncologen; hr.drs.A.van de Luijtgaarden, arts-onderzoeker.

Afd. Cardiologie: mw.drs.L.B.Bellersen, cardioloog.

Contact mw.dr.C.M.L.van Herpen (c.vanherpen@onco.umcn.nl)