artikel
Casus
Een 41-jarige man kwam bij een GGD-vaccinatielocatie met een rode, gezwollen en jeukende huidafwijking op zijn linker arm. Deze afwijking was 1 week na het ontvangen van zijn eerste Moderna-vaccin ontstaan en hield al ongeveer 5 dagen aan. Tussentijds was hij door de huisarts behandeld met flucloxacilline wegens verdenking op cellulitis.
Het betreft hier een lokale, vertraagde type-IV-overgevoeligheidsreactie die ongeveer 7 dagen na de vaccinatie kan optreden. Kenmerkende symptomen zijn roodheid, zwelling, jeuk en een warm gevoel rondom de plaats van vaccinatie. Het beeld verdwijnt na ongeveer 5 dagen. Deze overgevoeligheidsreactie wordt voornamelijk gezien na toediening van een mRNA-vaccin. Dit kan ook bij de tweede vaccinatie (opnieuw) optreden. Het beeld is dan hetzelfde, maar ontstaat vaak sneller, na ongeveer 3 dagen. In de volksmond en in de internationale literatuur wordt dit fenomeen een ‘covid-arm’ genoemd. Circa 1% van de mensen gevaccineerd met een mRNA-vaccin ontwikkelt een covid-arm. Vrouwen lijken meer aangedaan dan mannen en de covid-arm wordt vooral gezien na vaccinatie door het Moderna-vaccin, al is de exacte incidentie nog onbekend.
Het is van belang om dit type huidreactie te herkennen om onnodig voorschrijven van antibiotica te voorkomen. Bij een covid-arm is het veilig om een tweede vaccinatie toe te dienen. De behandeling bestaat uit geruststelling en eventuele symptoombestrijding, door middel van pijnstilling, koude kompressen en een antihistaminicum. Bij heftige reacties kan een corticosteroïd gegeven worden.
Diagnose
Vertraagde type-IV-overgevoeligheidsreactie op covid-19-vaccin
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
Covid armen
Dank voor de mooie dia's en de omschrijving. Helaas moeten we concluderen dat de diagnose niet lijkt te kloppen mede door het ontbreken van diagnostiek. De beschrijving van de klachten van de patiënt met deze symptomen past niet bij een type IV overgevoeligheidsreactie. Een type IV reactie is een T cel gemedieerde reactie, die zich meestal manifesteert als een contact allergisch eczeem of als een gegeneraliseerde geneesmiddelen reactie. Deze delayed type huidreacties zijn histologisch te herkennen en een type IV allergie kan daarboven worden aangetoond met een plakproef onderzoek.
De beschreven huidreactie past beter bij een gelokaliseerde type III overgevoeligheidsreactie (Arthus-fenomeen) waarbij er sprake is van het vormen van immuuncomplexen die neerslaan in het weefsel en welke wel vaker gezien wordt bij vaccinaties. Ook bij deze diagnose kan een huidbiopt van toegevoegde waarde zijn.
We adviseren dan ook voorafgaande aan het stellen van een specifieke "allergie" diagnose, om waar mogelijk de aangewezen diagnostische testen uit te voeren.
Birgitte Visch, Diana Romijn, dermatologen Rijnstate ziekenhuis