Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar
Vooruitdenken in plaats van achteraf beredeneren

Een proactieve benadering van risico’s

Onderzoek
Marieke Zegers
Gijs Hesselink
Kit Roes
Wytske Geense
Hub Wollersheim
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2015;159:A8940
Abstract
Abstract
Sluiten
A proactive approach to risks: from responding tot leading

Objective

To give an overview of instruments for early detection of quality and safety risks for integrated risk management in hospitals.

Design

Systematic literature review and qualitative research.

Method

A review of literature in three databases (PubMed, CINAHL and Embase) was conducted to establish which instruments are known from academic literature. Articles were selected if the effectiveness and feasibility of the instrument for risk management had been evaluated. We also examined the references of the articles found, and searched for grey literature. Moreover, 19 experts from healthcare and other sectors were interviewed in order to verify which instruments are used in practice and to study the factors influencing implementation in hospitals.

Results

We found more than 60 instruments which we divided into 12 categories. Interviewees reported that a combination of instruments is required in order to assess all of the quality and safety risks, the main elements being: (a) the patient as source; (b) brainstorming sessions and consultation in networks, i.e. verbal exchange of risks between departments and organisations; (c) insight into the performance of individual healthcare professionals and teams; and (d) site visits. For instruments to work as effectively as possible, a culture is essential in which care providers recognise and discuss risks. There is also a need for a management system including all hospital risks, allowing an integrated, efficient approach to risk.

Conclusion

There are several instruments for early detection of quality and safety risks for integrated risk management in hospitals. The predictive value of the instruments requires further investigation.

Samenvatting

Doel

In kaart brengen van instrumenten voor ziekenhuisbestuurders om kwaliteits- en veiligheidsrisico’s vroegtijdig en integraal te identificeren.

Opzet

Systematisch literatuuronderzoek en kwalitatief onderzoek.

Methode

Met een literatuuronderzoek in 3 databases (PubMed, CINAHL en Embase) bestudeerden we welke instrumenten bekend zijn in de wetenschappelijke literatuur. We selecteerden artikelen als de effectiviteit en uitvoerbaarheid van het instrument voor bestuurders was onderzocht. Tevens bekeken we de referenties van de gevonden artikelen en zochten we in overige literatuur zoals richtlijnen. Daarnaast interviewden we 19 deskundigen uit zowel de gezondheidszorg als andere sectoren, om na te gaan welke instrumenten in de praktijk worden gebruikt en wat de bestuurlijke en niet-bestuurlijke randvoorwaarden zijn voor inbedding in ziekenhuizen.

Resultaten

We vonden in totaal meer dan 60 instrumenten die we indeelden in 12 categorieën. Om inzicht te krijgen in alle kwaliteits- en veiligheidsrisico’s gaven de geïnterviewden aan dat een combinatie van instrumenten vereist is, met als belangrijke onderdelen: (a) patiënt als bron; (b) brainstormsessies en overleg in netwerken, namelijk het mondeling uitwisselen van risico’s tussen afdelingen en organisaties; (c) inzicht in het functioneren van individuele zorgverleners en teams van zorgverleners; en (d) locatiebezoeken. Verder bleek dat voor een optimale werking van de instrumenten het van belang is dat er een cultuur heerst waarin zorgverleners risico’s herkennen en bespreekbaar maken. Tevens is het noodzakelijk dat er een managementsysteem is met daarin alle risico’s van het ziekenhuis, zodat risico’s integraal en efficiënt kunnen worden aangepakt.

Conclusie

Er zijn diverse instrumenten beschikbaar voor ziekenhuisbestuurders om kwaliteits- en veiligheidsrisico’s vroegtijdig te signaleren. De voorspellende waarde van de instrumenten moet nader worden onderzocht.

Artikelinformatie
Aanvaard op

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2015;159:A8940
Vakgebied
Zorgorganisatie
Auteursinformatie

Radboudumc, Radboud Institute for Health Sciences, afd. IQ healthcare, Nijmegen.

Dr. M. Zegers, epidemioloog; dr. G. Hesselink en W. Geense, MSc, gezondheidswetenschappers; dr. H. Wollersheim, internist.

Universitair Medisch Centrum Utrecht, Raad van Bestuur, Utrecht.

Prof.dr. K. Roes, directeur Kwaliteit & Patiëntveiligheid en biostatisticus.

Contact dr. M. Zegers (marieke.zegers@radboudumc.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning voor dit artikel: het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van het Consortium Kwaliteit van Zorg van de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra en het Kwaliteitsinstituut van Zorginstituut Nederland.

Auteur Belangenverstrengeling
Marieke Zegers ICMJE-formulier
Gijs Hesselink ICMJE-formulier
Kit Roes ICMJE-formulier
Wytske Geense ICMJE-formulier
Hub Wollersheim ICMJE-formulier
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties