Casus
Een 58-jarige man werd gezien wegens sinds 5 weken bestaande progressief blauw-paars verkleurde en pijnlijke vingers aan de rechter hand, zonder voorafgaand trauma. Tevens had hij al langere tijd last van hoofdpijn en een roodgekleurd gelaat. De medische voorgeschiedenis vermeldde hypercholesterolemie, hypertensie en een stemmingsstoornis. Als medicatie gebruikte patiënt atorvastatine en paroxetine. Bij lichamelijk onderzoek werd een niet-zieke man gezien met een rode gelaatskleur en een bloeddruk van 140/90 mmHg. De rechter hand toonde een matig scherp begrensde blauw-paarse verkleuring, zwelling en drukpijnlijkheid van de distale falanx van digiti I, II en III (figuur). Een huidbiopt liet behoudens mediahypertrofie…
Artikelinformatie
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG
Een man met blauw-paarse vingers
De in de laatste zin gegeven verklaring van de verkleuring lijkt mij niet helemaal juist. De veronderstelling dat niet alle haemoglobine kan worden geoxygeneerd (geoxideerd is een verschrijving) veronderstelt, dat de gaswisseling in de longen niet leidt tot de normale vrijwel volledige arteriële zuurstofverzadiging. De verkleuring van de vingers wordt dus opgevat als onderdeel van een centrale cyanose. Waarschijnlijker lijkt mij dat het een perifeer verschijnsel is, veroorzaakt door een lagere locale stroomsterkte ten gevolge van de verhoogde viscositeit van het bloed. Er wordt locaal meer zuurstof aan het bloed onttrokken. Dit laat de vraag waardoor nu juist in deze vingers en niet in de andere onbeantwoord, maar het veronderstellen van een centrale oorzaak zonder dat er een verlaagde arteriële zuurstofverzadinging is gemeten, is te ver gezocht.
Willem Zijlstra, emeritus hoogleraar fysiologie RUG
Blauw-paarse vingers (antwoord auteurs)
Artikelen in de rubriek Diagnose in beeld zijn in zekere zin zeer korte Casuïstieken, waarbij het vooral draait om het beeld en de originaliteit. De lezer moet - al dan niet achteraf - in één oogopslag kunnen zien wat er aan de hand is.
Deze rubriek kent een maximum van 200 woorden. Hierbij is het erg lastig om een uitgebreid ziektebeeld als Polycythaemia Vera kort samen te vatten en hebben ons dan ook moeten houden aan de hoofdzaken.
Uw reactie is terecht, er komt natuurlijk meer kijken bij het fenomeen "blauwe vingers" dan alleen het niet-geoxygeneerde bloed.
De meeste symptomen bij PV zijn gerelateerd aan een toename van de rode bloedcellen en een toename van het hematocriet. De toename van het Hematocriet gaat meestal gepaard met een toename van het totale bloedvolume en samen leiden deze twee tot een abnormale bloedstroom met name op de lage-druk veneuze zijde van de circulatie, welke opgezwollen raakt. Patienten zijn soms cyanotisch door stagnatie en deoxygenatie van het bloed in de perifere vaten.
Waarom nu alleen Digitus 1,2 en 3 van de rechterhand waren aangedaan blijft onduidelijk maar we hebben denken wij dezelfde theorie als u wat betreft de cyanose in de perifere vaten.
Marieke Peters, mede namens R.A.M. Chin-A-Lien