Een jonge vrouw met een labiele stemming, hyperactiviteit, hyperthermie en uitputting: symptomen van letale catatonie

- A 22-year-old woman went through a period with a labile mood that first turned into psychotic hyperactivity and was then followed by hyperthermia and exhaustion. This was accompanied by diminished consciousness, sinus arrhythmia and respiratory insufficiency. With a working diagnosis of ‘lethal catatonia’ she was treated by electroshock and later also with the antipsychotic agent quetiapine. After a few electroshock treatments her vital functions improved and ultimately, the patient recovered. Lethal catatonia is characterised by acute excitation, catalepsy, autonomic instability and fever, which can lead to death. The syndrome often starts with mood instability, which turns into hyperactivity accompanied by hyperthermia and exhaustion. The creatine kinase, blood-sedimentation rate and leukocyte count are often raised. Lethal catatonia must be distinguished from the neuroleptic malignant syndrome, serotonin syndrome and encephalitis. The pathophysiology is unclear, but most reports suggest a hypodopaminergic state. The syndrome is associated with affective disorders and schizophrenia. Early recognition is made difficult by the low frequency of appearance, diversity in nomenclature, and strong resemblance to other syndromes.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150:1753-5

Dames en Heren,

Letale catatonie is een zelden voorkomend ziektebeeld dat, zoals de naam al doet vermoeden, een dodelijke afloop kan hebben. De aandoening wordt in verband gebracht met affectieve stoornissen en schizofrenie. Over de pathofysiologie van letale catatonie is weinig bekend, wel zijn er aanwijzingen dat ontregeling van dopaminerge systemen op cerebraal niveau een rol speelt.1 Door de relatieve onbekendheid met dit ziektebeeld kan het stellen van de diagnose worden vertraagd. Aangezien snelle herkenning van letale catatonie levensreddend kan zijn, brengen wij onderstaande casus onder uw aandacht.

Patiënt A, een 22-jarige vrouw, meldt zich na verwijzing door de huisarts op een polikliniek Psychiatrie in verband met toenemende angst, onrust en vreemd gedrag. Enkele weken daarvóór was zij plotseling emotionele labiliteit gaan vertonen. Later bleek dat meerdere malen was gezien dat patiënte onbeweeglijk in dezelfde houding stond, soms tot één uur durend.

Bij aankomst op de polikliniek is er…