Dwalingen in de methodologie. XXVII. Problemen met longitudinaal onderzoek: de niet te ontrafelen samenhang tussen leeftijd, meettijdstip en geboortecohort

Klinische praktijk
H.C.G. Kemper
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2000;144:2247-51
Abstract

Samenvatting

- Er wordt tegenwoordig veel gepleit voor longitudinaal onderzoek, met metingen bij dezelfde personen op verschillende tijdstippen; voor transversaal onderzoek, met metingen op één tijdstip, is er minder waardering, omdat men met dit type onderzoek verbanden tussen variabelen en uitkomsten moeilijker kan vaststellen.

- Ook aan longitudinaal verkregen gegevens zitten allerlei haken en ogen. Zelfs voor de bestudering van leeftijdsgebonden veranderingen, zoals lengtegroei of persoonlijkheidsontwikkeling bij jongeren, heeft een longitudinale opzet zijn beperkingen.

- Bij het bestuderen van leeftijdstrends kunnen verschillende vormen van verstoring optreden: geboortecohorteffect, meettijdstipeffect, en leer- of testeffect.

- Door slimme controlewaarden te verzamelen, bijvoorbeeld in een multipele longitudinale opzet, of door een controlegroep niet herhaaldelijk te meten, kan men de verstoring kwantificeren en de onderzoeksbevindingen corrigeren.

Auteursinformatie

Vrije Universiteit, Faculteit der Geneeskunde, Instituut voor Extramuraal Geneeskundig Onderzoek, Van der Boechorststraat 7, 1081 BT Amsterdam.

Contact Prof.dr.H.C.G.Kemper, inspanningsfysioloog, bewegingswetenschapper en epidemioloog (hcg.kemper.emgo@med.vu.nl)

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties