Dwalingen in de methodologie. V. De preventieparadox: weinigen met hoog risico versus velen met matig risico

With a good primary prevention programme a number of healthy individuals will never know that they had a narrow escape from disease and maybe even death. Large numbers of individuals participate in such a programme, while only a few of those would have fallen ill without it.

Nevertheless such a population approach often will yield a larger health benefit (on a population level) than an intervention that only aims at the high risk group in the population. That has been called the prevention paradox.

The choice between a population or a high risk approach has prompted lengthy debates in the Netherlands. Epidemiology offers a methodology to estimate the effects of different approaches.

The health impact will be determined by the distribution of exposure in the population and the risk function of exposure.

In the final decision on a prevention strategy other considerations such as cost-effectiveness of interventions, negative side effects, possibilities of identification of high risk groups and ethical issues can play a part.

Samenvatting

Bij goede primaire preventie zal een aantal gezonde mensen nooit weten dat zij aan ziekte of zelfs aan de dood ontsnapt zijn. Immers, heel veel mensen nemen aan een preventieprogramma deel, terwijl slechts enkelen zonder dat programma ziek geworden zouden zijn.

Toch levert zo'n populatiegerichte benadering vaak een grotere gezondheidswinst op (op bevolkingsniveau) dan een programma dat zich vooral richt op de groep met een heel hoog risico. Dit wordt wel ‘de preventieparadox’ genoemd.

De keuze tussen beide benaderingen geeft vaak aanleiding tot heftige discussies. De epidemiologie biedt een aantal maten die het schatten van effecten van interventies mogelijk maken.

De gezondheidswinst zal uiteindelijk vaak bepaald worden door de prevalentie van blootstelling en de daarbijbehorende risicocurve.

Bij de uiteindelijke keuze voor een preventiestrategie spelen echter ook nog andere overwegingen een rol, zoals de kosteneffectiviteit van verschillende interventies, mogelijke bijwerkingen, mogelijkheden om de hoogrisicogroep te identificeren en ethische aspecten.