Duitse minister van Volksgezondheid verder op oude koers

In de Duitse ‘Rot-Grüne Koalition’ van Gerhard Schröder is Ulla Schmidt voor de tweede achtereenvolgende termijn aangesteld als minister van Volksgezondheid. Haar takenpakket wordt bovendien uitgebreid met het pensioenfondsenbeleid, waardoor een zogenoemd ‘Superministerium Soziales’ ontstaat (Süddeutsche Zeitung, 17 oktober 2002).

De in het Duitse regeerakkoord opgenomen voornemens voor het gezondheidsbeleid in de komende 4 jaar dragen overduidelijk het stempel van de oude én nieuwe minister Schmidt. Belangrijke punten in het beleid zijn de verhoging van de grens voor een verplichte zorgverzekering, het opzetten van een landelijk centrum voor kwaliteitsbeoordeling van zorg, uitbreiding van het zogenoemde ‘Forum Prävention’ en de invoering van een geneesmiddelen- annex gezondheidspas voor patiënten: de digitale patiëntenkaart.

Ondanks de welluidende titel ‘Vernieuwing, gerechtigheid, duurzaamheid’ bevat het regeerakkoord juist op het gebied van volksgezondheid veel onduidelijke definiëringen. Ook ontbreekt het volgens critici nogal eens aan de vernieuwing die de regering Schröder zich had voorgenomen, een vernieuwing waarvan men hooggespannen verwachtingen had. De aangekondigde liberalisering van geneesmiddelenverstrekking en de invoering van een bonussysteem voor vastgestelde behandelmethoden roepen de nodige vraagtekens op.

Opvallend is de passage waarin de verdere ontwikkeling en uitbreiding van het voorschrijven van cannabispreparaten worden genoemd naast een beleid dat gericht is op het terugdringen van drugsgebruik en het stimuleren van antitabakscampagnes. Wat betreft mogelijkheden op basis van gentechnologie zal de keuze voor gebruik in de medische praktijk voorbehouden blijven aan artsen. Vooralsnog is er slechts ruimte voor gentests binnen individuele therapievormen; deze tests worden niet beschouwd als protocollaire diagnostica die vanzelfsprekend door zorgverzekeraars worden vergoed.

De plannen van Schmidt vallen niet bij iedereen in goede aarde. Zo waarschuwt professor Jörg-Dietrich Hoppe, voorzitter van Duitslands grootste artsenorganisatie, voor een toenemende standaardisering van de gezondheidszorg. De toch al gespannen relatie met artsenorganisaties lijkt hierdoor verder onder druk te worden gezet.

Bijval krijgen overigens plannen om huisartsen een meer sturende rol in het medische proces te geven en de preventieve functie van de eerstelijnszorg te versterken. ‘Het lijkt er echter steeds sterker op’, aldus Hoppe in de Duitse Ärzte Zeitung (17 oktober 2002), ‘dat het vrije beroep van arts uiteindelijk in een vorm van “Staatsmedizin” wordt omgezet.’

De komende weken zal nadere politieke en maatschappelijke discussie een concretere invulling moeten geven aan de beleidsvoornemens van Schmidt.