Doen en laten

Het werd jaren geleden al aangetoond: hoe sterker de eerste lijn, hoe beter de gezondheidszorg. De geroemde Amerikaanse hoogleraar Barbara Starfield deed daar uitvoerig onderzoek naar. In tal van publicaties liet ze zien dat gezondheidszorgsystemen met een sterke oriëntatie op de eerste lijn worden gekenmerkt door betere gezondheid, hogere levensverwachting en minder kosten. In haar ogen was de inzet van huisartsen de voorwaarde voor een goede gezondheidszorg. Daarbij benadrukte zij het belang van een generalistische – en niet een op ziekte gerichte – benadering van patiënten. Helemaal in lijn met de oorspronkelijke kernwaarden van de Nederlandse huisartsenzorg: continu, persoonsgericht en generalistisch.

De publicatie van Carline van den Dries en collega’s (D5054) ondersteunt dit. Hun onderzoek onder oudere patiënten met atriumfibrilleren laat zien dat een combinatie van regelmatige controles in de huisartspraktijk, zorgvuldige monitoring van antistolling en nauwe samenwerking met cardiologen en trombosediensten leidde tot 45% minder sterfte.

Opvallend was dat door deze zogenoemde integrale zorg vooral de niet-cardiovasculaire sterfte verminderde. Blijkbaar deed niet alleen de aandacht voor het atriumfibrilleren ertoe, maar vooral de generalistische benadering. Dit zorgconcept bood kennelijk ook ruimte aan patiënten om laagdrempelig aandacht te vragen voor andere klachten en zorgen en zo konden problemen vroegtijdig worden gesignaleerd. Het onderzoek onderstreept ook het belang van de later toegevoegde kernwaarde: gezamenlijk. De goede interdisciplinaire samenwerking zal voor een belangrijk deel hebben bijgedragen aan het succes van hun interventie.

Waar huisartsen de poortwachters binnen onze gezondheidszorg zijn, ligt zeker ook bij hen de taak om de zorg doelmatig en betaalbaar te houden. In het streven om niet-gepaste zorg terug te dringen zijn al veel initiatieven ontwikkeld met uitnodigende motto’s als ‘Verstandige keuzes’ en ‘Beter niet doen’ (D5555). Aan ons allen de uitdaging om aan die initiatieven uitvoering te geven. Noodzakelijk… en niet gemakkelijk. Laten is vaak lastiger dan doen.