Doe wat wél kan

Ik had er nog nooit van gehoord, ‘tinkering’. Vrij vertaald door Lynn Berger in haar boek Zorg als ‘een aandachtige vorm van experimenteren’. Je zoekt naar kleine praktische oplossingen voor delen van problemen in plaats van één totaaloplossing. Het is aandachtige zorg, meebewegend met de behoefte van de patiënt, elke keer opnieuw.

Dat maakt dokter zijn zo leuk, vanuit je kennis bijdragen aan het beantwoorden van vragen. Met kennis en kunde wijze oplossingen voor de problemen van mensen zoeken. Gelukkig zijn de meeste klachten in mijn spreekkamer toch niet geschikt voor een richtlijnoplossing. Het gros van de problemen los ik ook niet op, zelfs al zou ik weten wat er moet gebeuren. Maar een nieuw huis, nieuwe vrienden of een nieuwe baan kan ik ook niet regelen en het bestrijden van hypochondrische angsten in een maatschappij die vindt dat je overal vroeg bij moet zijn valt ook niet mee. Niet alle behoeftes van de patiënt kunnen worden vervuld, ‘nee’ is soms ook een antwoord. Dus precies daar de invloed aanwenden waar die wel het verschil kan maken, dat maakt zowel de dokter als de patiënt blij.

‘Het ligt juist in het kleine experiment’

Er wordt de laatste tijd veel geklaagd in de zorg, vaak ook terecht. Het zorginfarct speelt zich af in de haarvaten van onze samenleving, er ligt druk op alles. Er bestaat geen ‘quick fix’. Het is elke dag zoeken naar kleine praktische oplossingen voor deelproblemen. En ja, dat kan voelen als dweilen met de kraan open. Toch kunnen zorgprofessionals zelf de kraan wat dicht draaien. Ze moeten de ruimte nemen om oplossingen te zoeken. Een vervolggesprek, het betrekken van informele ondersteuning of een extra telefoontje naar de mantelzorger kan wonderen doen. Ook voor het eigen welbevinden.

Met vakantie-distantie heb ik Zorg in een keer uitgelezen. Ik kan het boek iedereen aanraden. Berger schetst een zeer samenhangend beeld van de huidige situatie en wat daaraan bijgedragen heeft: een gefragmenteerd zorglandschap waarin gezocht wordt naar totaaloplossingen die niet bestaan en waar onvoldoende ruimte wordt geboden aan intelligente kleine deeloplossingen van de zorgprofessionals. De oplossing voor problemen in de zorg ligt zeker niet in het verhogen van de efficiëntie, het gebrek aan creativiteit van deze mantra is onthutsend. Het ligt juist in het kleine experiment van zoeken en bij elkaar brengen. Nieuwsgiering, inhoudelijk en logisch. ‘Tinkering’ dus, onthoud die term.