Dikke knie

Je hebt zo van die dagen. Binnen een uur 3 patiënten met een dikke knie. Patiënten met dikke knieën of polsen; na een mooi weekend zit de wachtkamer vol. Allemaal willen ze weten wat het is en hoelang het duurt. Of je hebt het zelf: dokters moeten het goede voorbeeld geven, lang niks gedaan en dan weer even in het bos sporten – pang, dikke knie. Trauma’s van het bewegingsapparaat zijn dus ook relevant voor gynaecologen of internisten . . .

En dan zit u de volgende dag bij uw huisarts. Die kijkt en rommelt wat aan uw zere knie en doet een voorspelling over de duur van de ellende. Volgens de - tien jaar oude - NHG-standaard is het beleid bij traumatische knieklachten veelal afwachten. Onderscheid maken tussen verschillende aandoeningen is alleen nodig als deze een verschillende behandeling vragen of een andere prognose hebben. Maar om dat te onderzoeken moet je toch eerst weten hoe je zo simpel mogelijk een diagnose kunt stellen. Begin bij één kant van de knie; onderzoekers van het Erasmus MC vroegen zich af hoe huisartsen de aan- of afwezigheid van mediaal bandletsel kunnen voorspellen (bl. 1163).

Een gouden standaard is bij diagnostisch onderzoek vaak een probleem, maar hier valt dat wel mee: een MRI geldt als voldoende. Een groter probleem is de standaardisatie van termen en van het lichamelijk onderzoek zelf. Hoe vertaal je klachten of symptomen in een werkbaar en voor iedereen gelijk concept? Is ‘trauma door een externe kracht op het been’ voor alle huisartsen, SEH-dokters en orthopeden hetzelfde? Is de boomwortel waarover u struikelt nu wel of geen externe kracht? En dat het lichamelijk onderzoek door één getrainde onderzoeker werd uitgevoerd, beperkt natuurlijk de extrapolatie naar uw eigen huisarts. Nu is de valgus-stresstest niet heel ingewikkeld en deze is met het mooie plaatje in het artikel goed aan te leren, maar toch blijft standaardiseren een conceptueel probleem bij het doen van onderzoek over lichamelijk onderzoek.

Bij onderzoek over dikke knieën is de actuele vraag natuurlijk waar al die fuzz voor nodig is. U gaat gewoon in de MRI. Verzekeraars, en sommmige specialisten (zie de discussie in Medisch Contact) stribbelen nog een beetje tegen, maar veel huisartsen kunnen al een MRI aanvragen bij knieklachten. Er kan bij een ‘externe kracht’ immers meer kapot zijn dan alleen de binnenkant van de knie.