Diagnose in beeld (194). Een jongen met een doorzichtige zwelling op de glans

Casus

Op de polikliniek werd een 5-jarige jongen gezien met een sinds enkele jaren bestaande doorzichtige zwelling op de glans penis. De laatste tijd klaagde hij bovendien af en toe over een branderig gevoel bij het plassen. Bij lichamelijk onderzoek werd een ongeveer 3 × 8 mm grote cyste gezien op de glans penis links van het ostium urethrae externum (figuur). Echografie van de urinewegen en uroflowmetrie brachten geen afwijkingen aan het licht. De diagnose luidde: parameatale, urethrale cyste van de glans penis. Onder narcose werd de cyste volledig geëxcideerd. Pathologisch onderzoek bevestigde de diagnose en liet een in de dermis gelegen cystenholte zien die bekleed was met eenlagig kubisch tot plat epitheel. De parameatale, urethrale cyste is veelal een congenitale aandoening. De cyste bevindt zich op de glans penis direct naast de meatus, het ostium urethrae externum. Andere cysten op de penis kunnen inclusiecysten zijn, zoals een epidermoïdcyste, of atheroomcysten. Daarnaast worden bij kleine jongens nogal eens cysten op de glans vermoed, waarbij het om ophopingen van smegma onder het preputium blijkt te gaan. Het belangrijkste verschijnsel van de parameatale, urethrale cyste is een zwelling die verder weinig tot geen klachten geeft; soms zijn er, zoals bij de beschreven patiënt, mictieklachten. De oorzaak van de cyste is niet bekend. Congenitale afsluiting van een para-urethrale ductus speelt mogelijk een rol. Op latere leeftijd kan een afsluiting ook veroorzaakt worden door een trauma of infectie. De wand van de cyste bestaat doorgaans uit meerlagig cilindrisch epitheel, zoals dat ook elders in de mucosa van de urethra voorkomt. De cyste dient bij voorkeur volledig geëxcideerd te worden; punctie met aspiratie van de cysteninhoud leidt vrijwel zeker tot een recidief, terwijl na marsupialisatie bovendien een ontsierende sinus op de glans kan ontstaan.

Diagnose

Parameatale, urethrale cyste van de glans penis.