De zieke dokter

Ook dokters zijn niet immuun voor ziektes. In mijn directe omgeving zijn recent een aantal dokters zelf getroffen door een ziekte. Kransslaglijden, kanker en nog andere buitenposten zoals reuma. Het is interessant om te observeren hoe dokters daarmee omgaan. De ene arts probeert het heft in handen te nemen en hoopt zo de regie te herkrijgen, terwijl de ander braaf in de pas loopt met de gezondheidszorg. Wat ze beiden gemeen hebben is het veranderde perspectief ten opzichte van ziekte en zorg. In gesprekken komt dan steeds de gevoelde afhankelijkheid van zorgverleners als thema bovendrijven. Om als patiënt in een verpleegkamer te verblijven is iets heel anders dan er als dokter binnenlopen, je boodschap deponeren en 5 minuten later weer weg zijn.

Een collega vertelde me over de nachtelijke terreur die wij over patiënten uitroepen door te vragen om regelmatige controle van vitale functies. Toen hij zelf was opgenomen werd zijn buurman onderworpen aan het strenge regime van hoogfrequente controles. Elke 2 uur was het raak en werd mijn collega wakker van het gepiep dat gepaard ging met meten van pols, tensie en temperatuur van de buurman. Hij verzekerde me dat hij ‘nooit’ meer gedachteloos dit soort controleschema’s zou verordonneren. Een andere collega verhaalde over de telefoontjes die beloofd waren maar nooit kwamen. Als patiënt was hij in bange afwachting van een belangrijke uitslag, maar de dokter aan de andere kant van de lijn was de belafspraak ‘vergeten’.

Natuurlijk zeggen we steeds dat we ons in de patiënt willen verplaatsen, maar de praktijk is weerbarstiger. In de routine van alledag zie ik dat betrokkenheid heeft plaatsgemaakt voor afstandelijkheid en dat werkelijke belangstelling voor de patiënt vervliegt door de drukte. Ook ik maak me daar wel eens schuldig aan en ik hoop dat de ervaringen van mijn zieke collega’s me bij de les houden.

Hadden regelmatige gezondheidscontroles kunnen voorkomen wat mijn zieke collega’s is overkomen? Dat lijkt mij ideaal, net als bij de tandarts elk halfjaar naar de dokter en je kans op ernstige ziekte wordt geminimaliseerd. Helaas. Peter Go vat een Cochrane-review samen en stelt vast dat regelmatige gezondheidscontroles niet beschermen tegen hart- en vaatziekten of kanker. (A5982) Dezelfde discussie kunnen we over borstkankerscreening voeren. Ook hier is het allerminst zeker of het echt iets oplevert. Wel is duidelijk dat we deelnemers aan screening goed moeten informeren. Dat lijkt een open deur, maar Marie-Louise Essink-Bot en collega’s stellen in een perspectief (A5756) dat ook hier nog wel wat aan te verbeteren valt.