De wetenschappelijke basis van het bevolkingsonderzoek naar borstkanker in Nederland

- A recent Cochrane review stated that there was a lack of evidence for a decrease in mortality as a result of population breast-cancer screening. The principal data were drawn from five Swedish randomized controlled trials and one Canadian trial.

- However, the studies cannot be so easily combined because there were important differences in the attendance rate, detection rate, technical quality, referral rate, clinical baseline situation and screening interval.

- For example, in one of the studies the women from the control arm underwent an annual clinical palpation carried out by a trained nurse or physician, which could have led to an underestimation of the screening effect.

- Further breast-cancer mortality might not be a good outcome measure because this was not reliably determined; only total mortality was to be observed. This is clinically and methodologically incorrect because breast-cancer mortality was meticulously studied, documented and validated.

- In the Cochrane review it is suggested that the randomisation was inadequate, but evidence for this was not supplied. The discussion about age differences as a marker for incorrect randomisation is out of date and has been revealed to be unjust.

- It seems likely that an important part of the decreasing trend in breast-cancer mortality in several countries (including the Netherlands) is due to screening programmes. However, the evaluation of breast-cancer mortality over the next five years is crucial, if greater certainty is to be gained about this.

Samenvatting

- Een recente Cochrane-review vermeldde dat er gebrek aan bewijs was voor een daling van de sterfte als gevolg van bevolkingsonderzoek naar borstkanker. De voornaamste gegevens stonden in 5 Zweedse studies en één Canadese studie.

- De studies mogen echter niet zomaar worden samengenomen omdat er belangrijke verschillen waren in opkomstcijfer, detectiecijfer, technische kwaliteit, verwijscijfer, klinische uitgangssituatie en screeningsinterval.

- In één van de studies bijvoorbeeld ondergingen de vrouwen uit de controlearm jaarlijks klinische palpatie door een getrainde verpleegkundige of arts, hetgeen tot een onderschatting van het screeningseffect kan hebben geleid.

- Ook zou borstkankersterfte geen goede uitkomstmaat zijn omdat deze niet betrouwbaar was vastgesteld; er zou alleen naar totale sterfte gekeken mogen worden. Dit is klinisch en methodologisch onjuist omdat de borstkankersterfte zorgvuldig werd bestudeerd, gedocumenteerd en gevalideerd.

- In de Cochrane-review wordt gesuggereerd dat de randomisatie inadequaat was, maar bewijzen hiervoor worden niet geleverd. De discussie over leeftijdsverschillen als oorzaak van incorrecte randomisatie is achterhaald en onterecht gebleken.

- Het lijkt aannemelijk dat een belangrijk deel van de dalende trend in borstkankersterfte in verschillende landen (waaronder Nederland) veroorzaakt wordt door de screeningsprogramma's, maar voor meer zekerheid is de evaluatie van de borstkankersterfte in de komende 5 jaren van cruciaal belang.