De verhulde risico’s van screening

With screening the natural course of disease should be altered to reduce mortality from that disease. Screening offers very little benefit but has many disadvantages like false-positives, overdiagnosis and psychological distress. The advocates of screening overestimate the importance of the disease and the effects of screening but neglect the disadvantages. But also potential participants and medical doctors overestimate the effects of screening. Although considered important the still valuable criteria by Wilson and Jungner are neglected by researchers and committees that approve screening. Even in the situation that doctors disapprove screening healthy people are willing to undergo body-scans although nobody knows how to deal with the many abnormalities that are detected. Screening programmes should be evaluated against other interventions and not simply by making models with a lot of unproven assumptions. And most of all the potential participants have to informed about the potential disadvantages and the small effects on health.

Conflict of interest and financial support: none declared.

Ziekte opsporen voordat deze symptomen geeft, dat moet toch beter zijn? ‘Voorkomen is beter dan genezen.’ Dat lijkt zo’n simpel uitgangspunt, dat menigeen hier geen enkel bewijs voor nodig heeft. Maar de werkelijkheid is heel wat complexer.

Samenvatting

Met screening probeert men het natuurlijke beloop van een ernstige ziekte te veranderen om de sterfte aan die ziekte te reduceren. Voorstanders van screening overdrijven het belang van de ziekte en hebben weinig oog voor de fout-positieve uitslagen, overdiagnostiek en de psychologische gevolgen van screening. Deelnemers en dokters overschatten in hoge mate het effect van screening. Maar zelfs als dokters screening afraden zijn mensen bereid een totalbodyscan te ondergaan, ook al weet niemand hoe we om moeten gaan met het grote aantal fout-positieve bevindingen. De evaluatie van screening schiet nu tekort omdat niet wordt afgewogen of met dezelfde kosten niet veel meer gezondheidswinst op andere terreinen van de zorg kan worden geboekt. Potentiële deelnemers aan screening moeten eerlijker worden voorgelicht, niet alleen over de ernst van de ziekte, maar ook over de kleine effecten van screening en de grote nadelen.