De vele gedaanten van meningitis carcinomatosa

Dames en Heren,

Het ontstaan van meningitis carcinomatosa bij patiënten met solide of hematologische tumoren is een ernstige complicatie. Hierbij worden de hersenvliezen en de subarachnoïdale ruimte rond hersenen en ruggemerg geïnfiltreerd met tumorcellen, hetgeen bovendien vaak met ingroei in de spinale wortels en hersenzenuwen gepaard gaat.1 Door het vaak atypische begin van de klachten, de sterk wisselende symptomen, de relatief lage frequentie en de vaak fout-negatieve uitkomst van cytologisch onderzoek van de liquor cerebrospinalis ontstaat nogal eens vertraging bij het stellen van de diagnose. Toch is vroegtijdige herkenning van belang om ernstige en invaliderende morbiditeit te voorkomen. Aan de hand van enkele ziektegeschiedenissen willen wij de klinische symptomen van meningitis carcinomatosa en de problemen bij de diagnostiek nader toelichten.

Patiënt A, een 53-jarige vrouw, onderging in juni 1991 in verband met een mammacarcinoom een lumpectomie met een okselklierdissectie, gevolgd door radiotherapie. In april 1992 kreeg zij last van…