De sterren onder de ziekenhuizen

Voor iedereen die op zoek is naar de beste zorg is er nu ‘dr. Yep’, een aantal weken geleden in de markt gezet als de Michelingids voor de gezondheidszorg. U vindt er informatie over de beste specialistenteams en ziekenhuizen. De lijst verschilt wezenlijk van de lijsten van Elsevier en het Algemeen Dagblad omdat aan de Yep-lijst 60 topspecialisten hebben meegewerkt (www.dr-yep.nl). Het lijkt wel afgekeken van de reclameslogan ‘Wij van WC-Eend adviseren WC-Eend’, in 2007 na een internetverkiezing nog uitgeroepen tot de beste slogan aller tijden.

Er achter komen wie verantwoordelijk is voor de lijst en hoe deze tot stand komt, is geen sinecure. De samenstellers putten uit de kwaliteitsindicatoren van de inspectie die door de ziekenhuizen geleverd zijn. Dit zijn bijvoorbeeld het percentage patiënten dat 3 dagen na een operatie nog veel pijn heeft, het percentage heupfracturen dat nog op dezelfde dag wordt geopereerd en hoe vaak er kankerweefsel achterblijft na een eerste borstkankeroperatie. Ook namen ze meningen van de patiënt mee en legde een zogenaamde ‘mystery guest’ bezoeken af aan de instellingen. Hoe al deze gegevens vervolgens tot de ranglijsten leiden, blijft een mysterie.

Resultaten van onderzoek kunnen alleen maar geïnterpreteerd worden wanneer de methoden glashelder zijn. Metingen moeten reproduceerbaar zijn, de weging moet helder zijn en niet vertekend worden door belangen. Maar ze moeten vooral ook meten wat wij als patiënten echt willen weten. Natuurlijk moeten diagnoses binnen een bepaalde tijd gesteld worden, maar er is maar één ding echt belangrijk en dat is dat de juiste diagnose gesteld wordt. Prettig als treinen op tijd vertrekken, maar ze moeten vooral op tijd op de plaats van bestemming aankomen. Die belangrijke informatie ontbeert dit zogenaamde spoorboekje van de gezondheidszorg. De vrouw met ovariumcarcinoom wil weten in welk ziekenhuis ze de beste kansen heeft om te genezen van haar ziekte.

In alle medische curricula neemt het principe van de evidence based geneeskunde een belangrijke plaats in. We eisen van nieuwe behandelingen en diagnostische tests dat het klinisch nut bekend is. De gebruiker van de zorg moet het echter doen met lijstjes van duistere herkomst, waarin de zaken waarom het gaat helemaal niet zijn meegenomen.

Gelukkig heeft de rechter wat meer compassie met de complexiteit van de geneeskunde. Stolper et al. (A2720, bl. 2126) laten zien dat medische tuchtcolleges het ‘niet-pluis’-gevoel als behorend tot de professionele standaard beschouwen. Niet het feit dat de juiste diagnose werd gemist, wordt artsen aangerekend, maar het ten onrechte ontbreken van een ‘niet-pluis’-gevoel. Helder uitleggen en opschrijven waarom je welke beslissing hebt genomen is de boodschap. Daar kan de mysterieuze dr. Yep nog heel wat van leren.