De resultaten van een 2e coronaire bypass-operatie bij 200 patiënten

To determine the clinical outcome and the long term results of a second coronary artery bypass operation without other procedures.

Design

Analysis of the preoperative clinical status and catheterization data, prospective follow up (99.5 complete) mean follow-up of 34 months (maximum 120 months) based on questionnaires answered by both general practitioner and cardiologist.

Setting

University Hospital, Amsterdam.

Patients and methods

The study group included 200 patients in the period November 1978-April 1987; 169 men and 31 women, mean age 58.4 yrs, 7 > 70 yrs, 64 angina NYHA class IV. Three vessel coronary artery disease was present in 70.5 of patients and 21.5 had poor left ventricular function. A second operation was performed after a mean interval of 58 months, a mean of 3.3 distal anastomoses were created.

Endpoints

Operative mortality (30 days) and morbidity (myocardial infarction, heart failure), clinical course (admission for myocardial infarction, coronary angioplasty, a third coronary bypass operation, late deaths) and clinical status at the end of follow up.

Results

The operative mortality was 7.5 with additional major cardiac morbidity in 11.5 of patients. Multivariate analysis showed an increased risk in women, risk ratio 3.6 (95 CI 1.4-9.0) and in patients with poor left ventricular function, risk ratio 3.1 (95 CI 1.1-8.9). The cumulative 5 year survival was calculated as 84. Although not significant, poor left ventricular function showed a lower survival rate of 70. The probability of a 5 year event free period (no myocardial infarction, angioplasty, third operation or cardiac death) was 64. At the end of follow up 79.5 of patients were in NYHA class I or 11, and 5 years after the second operation nearly 50 of patients have a good functional status.

Conclusions

A second operation is effective, but carries an increased operative risk. Late survival is good and the majority of patients are free of cardiac events and in a good clinical condition in the first 5 years.

Samenvatting

Doel

Bepaling van de klinische resultaten op lange termijn van een 2e coronaire bypass-operatie zonder verdere ingrepen.

Opzet

Prognostisch onderzoek, retrospectief samengestelde cohort opeenvolgende patiënten die een 2e coronaire bypass-operatie ondergingen, met een prospectieve follow-up (99,5 compleet) met een gemiddelde duur van 34 maanden (maximum 120). Informatie werd verzameld door geprotocolleerde herbeoordeling van de klinische gegevens, van hartcatheterisatie- en coronaria-angiografie-gegevens en van een vragenlijst voor zowel de cardioloog als de huisarts.

Plaats

Academisch Medisch Centrum, Amsterdam. Patiënten en methoden. Het ging om 200 patiënten, in de periode november 1978-april 1987; 169 mannen en 31 vrouwen, met een gemiddelde leeftijd van 58,4 jaar, van wie 7 ouder dan 70 jaar, met ernstige angina pectoris: bij 64 bestond angina pectoris klasse IV volgens de criteria van de New York Heart Association (NYHA), bij 70,5 een 3-vaats-coronaria-aandoening en bij 21,5 een slechte functie van de linker ventrikel. Patiënten werden behandeld met een 2e coronaire bypass-operatie wegens medicamenteus onbehandelbare angina pectoris; de operatie werd na gemiddeld 58 maanden verricht, waarbij gemiddeld 3,3 distale anastomosen werden aangelegd.

Uitkomstvariabelen

Operatieve sterfte en morbiditeit (myocardinfarct, pompfalen), beloop na ontslag (klinische behandeling wegens myocardinfarct, coronaria-angioplastiek, een 3e coronaire bypass-operatie of late sterfte) en de klinische toestand aan het einde van de onderzoeksperiode.

Resultaten

De operatieve sterfte (binnen 30 dagen) bedroeg 7,5 met een additionele cardiale morbiditeit bij 11,5 van de patiënten. Multivariate analyse toonde een vergroot risico aan bij patiënten met een slechte functie van de linker ventrikel (relatief risico 3, 1; 95 -betrouwbaareeidsinterva (BI), 111,9) en bij vrouwen (relatief risico 3,6; 95-BI 1,4-9,0). De overlevingsduur na ontslag werd berekend op 84 na 5 jaar en de kans om zonder myocardinfarct, nieuwe interventie of cardiale sterfte te blijven was 64 na 5 jaar. Aan het einde van de follow-up-periode was 79,5 van de patiënten in een goede klinische toestand; 35 van hen was zelfs geheel zonder klachten. Het gunstig resultaat nam af met de tijd en daalde naar ongeveer 50 in 5 jaar.

Conclusie

Een 2e coronaire bypass-operatie draagt een toegenomen operatierisico, maar de overlevingsduur is goed en een meerderheid van de patiënten heeft in de eerste 5 jaar na de 2e operatie een goede klinische toestand.