De relatie tussen astma en chronisch obstructieve en restrictieve longziekten; lessen uit de afgelopen eeuw

- The so-called ‘Dutch hypothesis’ (Fletcher) which describes chronic obstructive (restrictive) pulmonary disease (CO(R)PD) as a consequence of complicated childhood asthma (from 1900-1960) is well-founded. It can explain many aspects of the ever changing pattern of asthma and COPD in the Western world. Severe respiratory disease in children during the first part of the 20th century was primarily the result of respiratory complications of measles and whooping cough, and caused a high mortality in children below the age of two years. Gradually more children survived and a picture of the complications was formed: chronic bronchitis and bronchiectasis. In 1939 it was suggested that this happened mainly in children with asthmatic predisposition and this pattern was documented in detail in the post World War II period. After 1970 the complications virtually disappeared as a result of vaccination and improved therapy. Consequently, bronchiectasis and cor pulmonale became rare and CO(R)PD became COPD, the old-age form of asthma. There has also been a marked increase in asthma after childhood over the past 30 years. The double role of obstruction-provoking and anti-obstructive (and asthma-masking) infections plays an important role in this respect. The old picture from the fifties in the Western world still prevails in developing countries. Prevention of this ‘old COPD’ must consist of vaccination against measles and whooping cough (and possibly also against respiratory syncytial virus), and treatment of asthma.

Samenvatting

De ‘Dutch hypothesis’ (Fletcher) die de ‘chronisch obstructieve (restrictieve) longziekte (CO(R)PD) beschrijft als consequentie van gecompliceerd jeugdastma (uit 1900-1960) heeft goede steunpunten. Deze kan veel aspecten van het steeds veranderende beeld van astma en COPD in de westerse wereld verklaren. Luchtwegaandoeningen bij kinderen ontstonden in het eerste deel van de vorige eeuw voornamelijk door pulmonale complicaties van mazelen en kinkhoest en leidden tot een zeer hoge sterfte bij kinderen jonger dan 2 jaar. Geleidelijk overleefden meer kinderen en kwam het beeld van de complicaties op de voorgrond (chronische bronchitis en bronchiëctasieën). In 1939 werd beschreven dat deze zich vooral bij astmatisch gepredisponeerden ontwikkelden en dit patroon werd in de naoorlogse fase gedocumenteerd. Na 1970 zijn ook de complicaties vrijwel verdwenen door verbetering van infectiepreventie (vaccinatie) en therapie. Dit verklaart dat bronchiëctasiën en cor pulmonale verdwenen en dat CO(R)PD overbleef als COPD, de ouderdomsvorm van astma. Het verklaart ook de sterke toename van astma na de kinderleeftijd in de afgelopen 30 jaar. De dubbele rol van obstructieprovocerende en antiobstructieve (en astma-maskerende) infecties is hierbij van groot belang. Het oude beeld uit de jaren vijftig in de westerse wereld prevaleert thans nog steeds in ontwikkelingslanden; de preventie van deze ‘oude COPD’ voor de ontwikkelingslanden moet zijn: vaccinatie tegen mazelen en kinkhoest (en wellicht ook tegen respiratoir syncytieel virus) en behandeling van astma.