De pretenties en prestaties van kankerscreening, in het bijzonder voor borstkanker

- The ‘Vereniging Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde’ (Dutch Journal of Medicine Association) recently held a conference about the doubts expressed in recent publications concerning the value of cancer screening and breast-cancer screening in particular. In this the discussion mainly focused on whether disease-specific mortality or overall mortality should be taken as an endpoint in the evaluation of the screening procedure. In a recent advisory report, the Health Council of the Netherlands stated that the present form of breast cancer screening ought to be continued in the Netherlands for the time being. However, during the conference it was emphasized that cancer screening must be viewed as a highly complex system. Therefore, it is impossible to measure the effects of screening by considering just one endpoint, such as cancer-specific mortality. The opinion was also expressed that with the introduction of new forms of cancer screening (e.g. colon or prostate-cancer screening), experience should first of all be gained with the small-scale screening of persons with an elevated risk. This is a task in which the government should lead the way. Furthermore, the government will also need to regulate the enthusiasm that can be expected for various types of secondary preventative diagnostics offered on the free market, including cancer screening. Another important aspect of cancer screening is ensuring that the general public are thoroughly and carefully informed about the pros and cons of cancer screening. The public must know that although cancer screening can save lives, it also causes harm. People scarcely realise that screening may more often involve a loss of carefree years of life than a small chance of living longer.

Samenvatting

Er werd een Tijdschriftconferentie gewijd aan de in recente publicaties gerezen twijfels over het nut van kankerscreening, in het bijzonder borstkankerscreening. Daarbij is de discussie voornamelijk gericht op de vraag welke eindmaat men dient te hanteren bij de evaluatie van kankerscreening: ziektespecifieke sterfte of totale sterfte. In een onlangs uitgebracht advies stelde de Gezondheidsraad dat het op dit moment zinvol lijkt om de huidige vorm van borstkankerscreening in Nederland te continueren. Tijdens de conferentie werd echter benadrukt dat kankerscreening gezien moet worden als een uiterst complex systeem, dat ook als zodanig geanalyseerd dient te worden en waarvan het effect nooit aan één maatstaf – zoals kankerspecifieke sterfte – kan worden afgelezen. Men was van mening dat het bij de invoering van nieuwe vormen van kankerscreening (bijvoorbeeld voor prostaat- of coloncarcinoom) aan te raden is om eerst kleinschalig ervaring op te doen bij personen met een verhoogd risico. In dit opzicht is een belangrijke rol weggelegd voor de overheid, die tevens paal en perk zal moeten stellen aan de te verwachten aanbiedingen van diverse vormen van secundair-preventieve diagnostiek, waaronder kankerscreening, vanuit de vrije markt. Een belangrijk aspect van kankerscreening is verder dat het publiek goed en evenwichtig wordt geïnformeerd over de voor- en nadelen van kankerscreening: door kankerscreening worden niet alleen levens gered, maar er wordt ook schade aangericht. De notie dat er bij screening vaak eerder sprake is van het inleveren van onbezorgde levensjaren dan van een kleine kans om langer te leven, is nog nauwelijks aanwezig.