Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar

De praktijk van terminale sedatie in Nederland

Onderzoek
J.A.C. Rietjens
A. van der Heide
A.M. Vrakking
B.D. Onwuteaka-Philipsen
P.J. van der Maas
G. van der Wal
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2005;149:467-71
Abstract
Abstract
Sluiten
The practice of terminal sedation in the Netherlands

To describe the practice of terminal sedation in the Netherlands.

Design

Descriptive.

Methods

A sample group of physicians (n = 410; response 85) were asked how often they had used terminal sedation in 2000 and 2001. This was defined as the administration of drugs to keep the patient deeply sedated or in coma until death, without artificial nutrition or hydration. Where applicable, they were asked about the decision-making process they had used in their most recent case.

Results

Fifty-two per cent of the physicians had implemented terminal sedation. Based on the numbers given by the physicians interviewed, it was estimated that terminal sedation is carried out in 10 of all deaths in the Netherlands: 5.5 by a specialist, 2.5 by a general practitioner and 2.0 by a nursing-home physician. Of their 211 most recent cases terminal sedation was aimed at alleviating pain in 51, agitation in 38, and dyspnoea in 38. Terminal sedation was implemented with the explicit intention of hastening death in 17 of the cases. The decision to start deep sedation was discussed with the patient in 59 of cases and the decision to forgo artificial nutrition or hydration in 34.

Conclusions

In the care provided to patients in the last phase of life, terminal sedation is a practice which is relatively frequently applied to alleviate severe symptoms.

Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149:467-71

Samenvatting

Doel

Beschrijven van de praktijk van terminale sedatie in Nederland.

Opzet

Descriptief.

Methoden

Een steekproef van artsen (n = 410; respons 85) werd gevraagd naar de frequentie waarmee zij terminale sedatie toepasten in 2000 en 2001, waarbij terminale sedatie gedefinieerd werd als de toediening van middelen om een patiënt in diepe sedatie of in coma te brengen, waarbij wordt afgezien van de kunstmatige toediening van voeding of vocht. Indien van toepassing werden van het recentste geval kenmerken van de besluitvorming in kaart gebracht.

Resultaten

Van alle artsen gaf 52 aan wel eens terminale sedatie toegepast te hebben. Op basis van de door de geïnterviewde artsen genoemde aantallen werd geschat dat terminale sedatie werd uitgevoerd bij 10,0 van alle sterfgevallen in Nederland: 5,5 door een specialist, 2,5 door een huisarts en 2,0 door een verpleeghuisarts. Doel van de terminale sedatie was meestal om pijn (51), onrust (38) en benauwdheid (38) te verlichten in de 211 recentste casussen. Daarnaast was bespoediging van het levenseinde het uitdrukkelijke doel bij 17 van de patiënten. De beslissing om diep te sederen werd in 59 van de gevallen overlegd met de patiënt en de beslissing om af te zien van voeding of vocht in 34.

Conclusies

In de zorg voor stervende patiënten in Nederland wordt relatief vaak terminale sedatie toegepast ter bestrijding van ernstige symptomen.

Ned Tijdschr Geneeskd 2005;149:467-71

Artikelinformatie
Aanvaard op

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2005;149:467-71
Vakgebied
Huisartsgeneeskunde
Onderwijs en Methodologie
Ouderen
Auteursinformatie

Erasmus Medisch Centrum, afd. Maatschappelijke Gezondheidszorg, Postbus 1738, 3000 DR Rotterdam.

Mw.J.A.C.Rietjens en mw.A.M.Vrakking, gezondheidswetenschappers; mw.dr.A.van der Heide, arts-epidemioloog; hr.prof.dr.P.J.van der Maas, sociaal-geneeskundige.

VU Medisch Centrum, Instituut voor Extramuraal Geneeskundig Onderzoek, afd. Sociale Geneeskunde, Amsterdam.

Mw.dr.B.D.Onwuteaka-Philipsen, gezondheidswetenschapper; hr.prof.dr.G.van der Wal, sociaal-geneeskundige.

Contact mw.J.A.C.Rietjens (j.rietjens@erasmusmc.nl)

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties