De ontdekking van de tuberkelbacil door Robert Koch: al 123 jaar een mijlpaal

- The discovery of the tubercle bacillus and its causal relationship to tuberculosis by the general practitioner Robert Koch (1843-1910) in 1882 was truly a revolutionary discovery by a pioneer. This discovery was very well-documented, making use of optical equipment that had just appeared on the market, and was accomplished in his own home without outside support. In spite of the publication of the discovery in a German medical periodical with only local circulation, the entire scientific world quickly became aware of this fundamental discovery. Koch was relieved from his position as a provincial general practitioner and given a position in a scientific institute in Berlin where he later occupied a central position. Also because of his work on anthrax and cholera, he can be considered a founder of medical bacteriology and was justly awarded the Nobel Prize for Medicine in 1905. A shadow was thrown over all this by his misunderstanding about tuberculin, which he erroneously considered to be a potential medicine against tuberculosis.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2005;149:2921-6

Samenvatting

De ontdekking van de tuberkelbacil en zijn oorzakelijk verband met tuberculose door de huisarts Robert Koch (1843-1910) in 1882 is zonder meer een revolutionaire ontdekking door een pionier. Deze ontdekking was zeer goed gedocumenteerd, met gebruik van zojuist op de markt gekomen optische hulpmiddelen in eigen huis, zonder steun van elders. Hoewel de ontdekking werd gepubliceerd in een Duits medisch tijdschrift met alleen lokale verspreiding, was de hele wereld er snel van op de hoogte en werd Koch uit de huisartsenpraktijk in de provincie naar een wetenschappelijk instituut in Berlijn geplaatst waar hij later een centrale rol vervulde. Mede door zijn werk over antrax en cholera heeft Koch aan de wieg gestaan van de medische bacteriologie en werd hem zeer terecht in 1905 de Nobelprijs voor Geneeskunde toegekend. Een schaduw op dit alles werd geworpen door zijn misvatting over tuberculine, dat hij ten onrechte zag als een potentieel geneesmiddel voor tuberculose.

Ned Tijdschr Geneeskd. 2005;149:2921-6