De Jarisch-Herxheimer-reactie bij Lyme-ziekte

De reactie van Jarisch-Herxheimer is een bekend verschijnsel bij secundaire syfilis. Hierbij ontstaat binnen enkele uren na behandeling met treponemacide middelen intensivering van de symptomen, zoals koorts, hoofdpijn, misselijkheid, malaise, spierpijn en verergering van de huidafwijkingen. Ofschoon de pathogenese nog altijd onbekend is, lijkt de reactie specifiek te zijn voor infecties met spirocheten, want ook bij Lyme-ziekte is dit verschijnsel waargenomen. Van de 112 patiënten, die door Steere et al. werden behandeld, kreeg 14 binnen 24 uur na behandeling een toename van koorts, gewrichtsklachten en huidafwijkingen (erythema chronicum migrans).1 Deze reacties werden vaker waargenomen na toediening van penicilline en tetracycline dan na behandeling met erytromycine. Berger beschreef 2 patiënten met Lyme-ziekte, bij wie zich 6 uur na behandeling met penicilline een Jarisch-Herxheimer-reactie voordeed.2 Ook bij patiënten met erythema chronicum migrans zonder andere uitgesproken symptomen van Lyme-ziekte is de reactie waargenomen.34 Bij patiënten met multipele huidafwijkingen lijkt de reactie heviger te zijn. Bij de behandeling zou men hierop kunnen anticiperen door toediening van salicylaten.