De hematogene voortplantingsleer van Aristoteles

- From the very beginning, man has been fascinated by the continuous coming into being of new life on Earth. Archeological and anthropological data indicate that in prehistoric times, reproduction was attributed to a fertility goddess that required no sperm for this purpose. In the early historical Middle East it was believed that a godly being brought about pregnancy by using male and female semen. It was the merit of the Greek philosophers of the 6th-3rd century B.C. to realize that reproduction was governed by natural laws. Several theories were developed to understand how reproduction could occur. The haematogenous theory of reproduction, developed by Aristotle, has received the most attention. The essence of this theory is that the male sperm, with a haematogenous origin, causes the development of an embryo from menstrual blood present in the female uterus. The theory survived about 2000 years, with modifications, and was also introduced into Christianity. It was only about 150 years ago that the reproduction theory based on hypotheses was changed into a reproduction science based on facts.

Samenvatting

Het voortdurend ontstaan van nieuw leven op aarde heeft de mens vanaf diens ontstaan geïntrigeerd. Er zijn archeologische en antropologische aanwijzingen dat voortplanting in prehistorische tijden werd toegeschreven aan een vruchtbaarheidsgodin, die daarvoor geen sperma nodig had. In vroeghistorische tijden werd in het Midden-Oosten verondersteld dat een godheid zwangerschap deed ontstaan, maar daarvoor wel sperma van de man en sperma van de vrouw gebruikte. Het is de verdienste geweest van de Griekse filosofen van de 6e-3e eeuw v.Chr. om in te zien dat voortplanting op natuurwetten berustte. Om daarin inzicht te krijgen werden verschillende voortplantingstheorieën ontworpen. De hematogene voortplantingsleer van Aristoteles heeft daarvan de grootste bekendheid gekregen en heeft zich bijna 2000 jaar, met modificaties, kunnen handhaven. In essentie komt zijn theorie erop neer dat het mannelijke sperma, dat een hematogene oorsprong zou hebben, een embryo laat ontstaan uit menstruatiebloed aanwezig in de uterus bij de vrouw. Ook in het christendom is deze theorie doorgedrongen. Pas in de laatste 150 jaar is de voortplantingsleer gebaseerd op hypothesen ontwikkeld tot een voortplantingswetenschap gebaseerd op feiten.