De heelkunde in de laatste 40 jaar; omzien in verwondering

– Much has changed in surgery in the last 40 years:

– From the fifties, new findings were introduced, such as antibiotics, anticoagulants, cytostatics, cardiac and pulmonary surgery, artificial respiration, osteosynthesis, arteriography, synthetic fibres and image intensifying in the clinic. The average hospital stay in the surgical ward used to be 21 days, mortality 6-7. Owing to the long hospital stays, nurses, physicians and internes grew familiar with the pre- and postoperative courses.

– In the sixties, reconstructive vascular surgery became possible, where earlier limbs had to be amputated. The first pacemakers were inserted. There was widespread lung surgery because of tuberculosis, and owing to the great poliomyelitis epidemic of 1953, there was ample expertise of artifical respiration. Surgical treatment of fractures took off, and the first hip prostheses were introduced. The average hospital stay shrunk to about 14 days and the mortality to less than 2.

– A turning point in surgical management came in 1961. In that year, the free Saturday was introduced, marking a transition from austerity to luxury. The medical successes were overtaken by the patients‘ needs, expectations and claims. Physicians state to work fixed hours, rather than when required.

– The seventies saw the beginning of intensive care and great progress in paediatric surgery; organ transplantation came in the eighties.

– The recent years were marked by formalization and protocolling of treatment and information. The growing influence of the government and of bureaucracy, and the enchroachment upon the surgeon's social position and income interfere with his work with the patients.

Samenvatting

Er is in de laatste 40 jaar veel in de chirurgie veranderd:

– Vanaf de jaren vijftig werden nieuwe verworvenheden geïntroduceerd, zoals antibiotica, anticoagulantia, cytostatica, hart-en longchirurgie, beademing, osteosynthese, arteriografie, kunstvezels en beeldversterking in de kliniek. De gemiddelde opnameduur op de chirurgische afdeling was 21 dagen, de sterfte 6-7. Door de lange ligduur leerden verpleging, artsen en co-assistenten het pre- en postoperatieve beloop goed kennen.

– In de jaren zestig werd reconstructieve vaatchirurgie mogelijk, terwijl vroeger ledematen moesten worden geamputeerd. De eerste pacemakers werden geplaatst. Er was veel longchirurgie wegens tuberculose, en als gevolg van de grote poliomyelitisepidemie van 1953 was er ruime expertise in beademing. De operatieve fractuurbehandeling kwam van de grond en de eerste heupprothesen werden ingebracht. De opnameduur verminderde tot ongeveer 14 dagen en de sterfte kwam onder de 2.

– Het jaar 1961 betekende een keerpunt in de chirurgische bedrijfsvoering. Toen werd in Nederland de vrije zaterdag ingevoerd die een overgang markeerde van soberheid naar luxe. De medische successen werden ingehaald door de behoeften, de verwachtingen en de aanspraken van de patiënt. Artsen gingen werken op tijdbasis, niet meer op functiebasis.

– In de jaren zeventig ontstond de ‘intensive care’ en werd de kinderchirurgie sterk ontwikkeld; in de jaren tachtig kwam de orgaantransplantatie.

– In de afgelopen jaren zag men formalisering en protocollering van behandeling en voorlichting. De toenemende invloed van overheid en bureaucratie en de aantasting van maatschappelijke positie en inkomen belemmeren de chirurg in het werk met de patiënten.