De 'discipline Geneeskunde' en de nieuwe prioriteiten, weergegeven in het Stimuleringsprogramma Gezondheidsonderzoek 1985

- The reasons for and the approach to the national program for stimulating clinical research (SGO 1985) are discussed. The fast growth of several fields of knowledge and of technology during the past decades are cause of unclear separation between fields of knowledge (disciplines) and frequently of problem statements not well directed. A field of knowledge is identifiable by the nature of questions generated by the reality studied. The reality of the discipline of medicine is the ill person, and therefore has to direct its research to problems leading to answers contributing to prevention, cure or care. The lifesciences (basic sciences) aim at understanding the life systems, which does not necessarily lead to a contribution of the above mentioned goals. Technology of medicine is directed towards changing the reality, that is being ill.

The discipline of medicine uses besides methods originating from the natural sciences also its own methodologics, derived from modern epidemiology and aiming at the recognition of determinants, medical decision making, prognosis etc. The discipline of medicine is the cornerstone for optimalization of medical intervention and of the health care system.

Samenvatting

De redenen en uitgangspunten voor het stimuleringsprogramma patiëntgebonden onderzoek uit de in 1985 verschenen overheidsnota ‘Stimulering Gezondheidsonderzoek’ worden besproken en toegelicht. De enorme groei van vele kennisgebieden en van de technologie gedurende de laatste decennia hebben geleid tot onduidelijke scheidingslijnen tussen kennisgebiedendisciplines en tot vaak ongerichte vraagstellingen.

Een kennisgebied is herkenbaar en afgebakend door de aard der vraagstellingen die zijn realiteit genereert. De discipline geneeskunde heeft als realiteit de zieke mens, en dient zich bij het onderzoek te laten leiden door vragen die een bijdrage kunnen zijn tot preventie, genezing of zorg. De levenswetenschappen (=basisvakken) streven naar begrijpen van levensprocessen, hetgeen niet behoeft in te houden dat een bijdrage aan voornoemde doelstellingen wordt geleverd. De technologie der geneeskunde richt zich op het beïnvloeden van de realiteit dat is het ziek-zijn.

De discipline geneeskunde maakt weliswaar gebruik van methoden afkomstig uit de natuurwetenschappen (zoals chemische of fysische), maar ook van een eigen methodologie (het moderne epidemiologische onderzoek) die gericht is op herkenning van determinanten, besliskundig handelen, prognostiek etc. Als zodanig is de discipline geneeskunde de hoeksteen voor optimalisering van geneeskundig handelen en de gezondheidszorg.